10 Soruda Özel Tüketim Vergisi

10 Soruda Özel Tüketim Vergisi
Özel tüketim vergisinin konusu nedir ?

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli;

• (I) sayılı listedeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi,
• (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabı,
  (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listelerdeki malların ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi,
• (I), (III) ve (IV) sayılı listedeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların özel tüketim vergisi uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışı,

Bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tabidir.

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli listelerde hangi mallar vardır ?

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli 4 (dört) adet liste vardır.

• (I) sayılı listenin A cetvelinde; akaryakıt ürünleri, doğal gaz, LPG ve benzerleri,
  (I) sayılı listenin B cetvelinde; akaryakıta katılabilen solvent türevleri, tiner, bazyağ ve madeni yağlar gibi ürünler,
• (II) sayılı listede; motorlu kara, deniz ve hava taşıtları,
• (III) sayılı listenin A cetvelinde; kolalı gazozlar ve alkollü içkiler,
• (III) sayılı listenin B cetvelinde;  tütün ve tütün mamulleri,
• (IV) sayılı listede; dayanıklı ve lüks tüketim malları yer almaktadır.

Özel tüketim vergisinin mükellefi kimlerdir?

• (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler,
• (II) sayılı listedeki mallardan, kayıt ve tescile tabi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler,

Özel tüketim vergisinde vergilendirme dönemleri nasıldır?

Vergilendirme dönemi;

• (I) sayılı listedeki mallar için, her ayın ilk onbeş günü birinci dönem, kalan günler ise ikinci dönem olarak belirlenmiştir.
• (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlarda, işlemlerin tamamlanmasından önce verginin beyanı ve ödenmesi esastır.
• (II) listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ile (IV) sayılı listelerde faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir.

Özel tüketim vergisi beyannameleri hangi süreler içerisinde verilir ?

Beyanname;

• (I) sayılı listedeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen onuncu günü akşamına kadar KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine,
• (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlar için ilk iktisap ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce bu işlemlerin yapıldığı yer vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi varsa MTV ile görevli vergi dairesine,
• (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilir.

İlk iktisap ne demektir?

İlk iktisap, (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesini ifade eder.

Özel tüketim vergisinde tecil ve terkin uygulaması nasıldır?

Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunur. Söz konusu malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren oniki ay içerisinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergi terkin edilir.
İhraç edilmek kaydıyla ihracatçılara teslim edilen mallara ait özel tüketim vergisi, mükelleflerce ihracatçılardan tahsil edilmemesi şartıyla, bu mükelleflerin talebi üzerine vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren üç ay içerisinde ihraç edilmesi halinde tecil olunan vergi terkin edilir.

Özel tüketim vergisinde vergi indirimi nasıl uygulanır?

Özel Tüketim Vergisine tabi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde ödenen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara göre ödenecek vergiden indirilir.

Özel tüketim vergisinde malul ve engellilere uygulanan istisna nedir ?

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 5766 sayılı Kanunla değişik 7 nci maddesinin 2 numaralı fıkrasına göre, (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan; 87.03 ( motor silindir hacmi 1.600 cm3’ ü aşanlar hariç ), 87.04 ( motor silindir hacmi 2.800 cm3’ ü aşanlar hariç ) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların,

• Sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,
• Bizzat kullanmak amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,
• Yukarıda belirtilen malûl ve engelliler tarafından ilk iktisabından sonra deprem, heyelan, sel, yangın veya kaza sonucu kullanılamaz hale gelmesi nedeniyle hurdaya çıkarılmasında, bu G.T.İ.P. numaralarında yer alan malları hurdaya çıkaran malûl ve engelliler tarafından,

Beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV'den istisna edilmiştir.

Özel tüketim vergisi hangi oran ve/veya tutarlarda alınmaktadır ?

Bu Kanuna ekli listelerde yer alan mallardan karşılarında belirtilen tutar ve oranlarda ÖTV alınmaktadır. Buna göre (I) sayılı listedeki mallar için litre, kilogram ve standart metreküp birimleri itibariyle maktu vergi tutarları, (II) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar için ise nispi vergi oranları, (III) sayılı listedeki mallar için ise nispi vergi oranları ile asgari maktu vergi tutarları belirlenmiştir.

Özel tüketim vergisinin konusu nedir ?
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli listelerde hangi mallar vardır ?
Özel tüketim vergisinin mükellefi kimlerdir?
Özel tüketim vergisinde vergilendirme dönemleri nasıldır?
Özel tüketim vergisi beyannameleri hangi süreler içerisinde verilir ?
İlk iktisap ne demektir?
Özel tüketim vergisinde tecil ve terkin uygulaması nasıldır?
Özel tüketim vergisinde vergi indirimi nasıl uygulanır?
Özel tüketim vergisinde malul ve engellilere uygulanan istisna nedir ?
Özel tüketim vergisi hangi oran ve/veya tutarlarda alınmaktadır ?

ÖTV_SLAYT

Ötv Sorular

1-) Aşağıdakilerden hangisi ÖTV’nin konusuna girmez?

a) Akaryakıt ithalatı yapan ithalatçının Türkiye’ye getirdiği malları teslimi,

b) Binek otomobilin yetkili bayiden satın alınması,

c) Bayinin kullanıma tahsis ettiği, binek otonun bayiden iktisap edilmesi,

d) ÖTV Kanununa ekli (IV) sayılı listede bulunan bir malın özel tüketim vergisi

uygulamadan önce müzayede yoluyla satışı.

2-) Aşağıdakilerden hangisi Özel Tüketim Vergisi Kanununda teslim sayılan hal değildir?

a) Vergiye tabi malların, vergiye tabi malların imali dışında işletmeden çekilmesi,

b) Vergiye tabi malların, vergiye tabi malların imali için işletmeden çekilerek işletme

personeline teslimi,

c) Vergiye tabi malların işletmeden çekilerek işletme personeline hediye olarak verilmesi,

d) Vergiye tabi malların işletmeden çekilerek işletme personeline ücret karşılığı verilmesi,

3-) Aşağıdakilerden hangisi Özel Tüketim Vergisi yönünden vergiyi doğuran olay meydana gelmez?

a) Mal teslimi ve ilk iktisap hallerinde malın teslimi veya ilk iktisabı,

b) Kısım kısım mal teslim edilmesi mutat olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde,

her bir kısmın teslimi,

c) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda malların alıcıya

teslimi,

d) İthalatta, 4458 Sayılı Gümrük Kanununa göre gümrük yükümlülüğünün, ithalat vergilerine

tabi olmayan işlemlerde ise, Gümrük Beyannamesinin tanzim edilmesi,

4-) Aşağıdakilerden hangisi Özel Tüketim Vergisi Kanununda yer alan istisnalardan değildir?

a) Yurt dışında müşteriye yapılan teslimler,

b) (I), (II), (III) sayılı listelerde yer alan malların, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin

Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına ve uluslararası anlaşmalarla

vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip

mensupları tarafından kendi ihtiyacı için ilk iktisabı,

c) 6326 Sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama ve istihsal faaliyetlerinde

kullanılmak üzere bu faaliyetleri yapanlara teslimi,

d) IV sayılı listelerde yen alan malların yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik

temsilciliklerine teslimi,

5-) Aşağıda özür durumu belirtilen kişilerden hangisi araç alımında ÖTV istisnasından faydalanamaz?

a) Karaciğer yetmezliğinden dolayı %80 oranında Sağlık Kurulu Raporu bulunan,

b) Sağ bacağında dizden altı bulunmayan ve %40 oranında Sağlık Kurulu Raporu bulunan,

c) %90 oranında işitme engelli Sağlık Kurulu Raporu bulunan,

d) %95 oranında zihinsel özrü bulunan 5 yaşındaki çocuk,

6-) ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listeye dahil olmayan

malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen

özel tüketim vergisinin teminat alınması suretiyle tecil edilmesi ve satın alınan malların imalatta

kullanılması ve bununda Üretim Tasdik Raporu ile tevsik edilmesi ancak imalatta kullanıldığı ayı

takip eden ay başından itibaren 6 aylık süreden sonra raporun ibraz edilmesi halinde aşağıdaki

işlemlerden hangisi yapılır?

a) Üretim Tasdik Raporu kabul edilmez teminatın çözümüne ilişkin işlemler yerine getirilir,

b) Tasdik Raporu için usulsüzlük cezası kesilerek işlemler yerine getirilir,

c) Tasdik Raporu kabul edilmez, teminatın çözümü yapılmaz, cezai işlem yapılır,

d) Tasdik Raporu süresinden sonra ibraz edildiği için Rapor iade edilir ve ek süre talebinde

bulunulması istenir.

7-) Özel tüketim vergisinde vergi indiriminin işleyişi ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

doğrudur?

a) Özel tüketim vergisinde vergi indirimi yoktur,

b) Özel tüketim vergisine tabi malların teslimi dolayısıyla tahsil edilen vergiden ödenen

vergiler indirilir.

c) Özel tüketim vergisine tabi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde

kullanılması halinde ödenen vergi, ödenecek vergiden indirilir,

d) Özel tüketim vergisine tabi malların diğer listelerde bulunan malların imalinde kullanılması

halinde ödenen vergi, ödenecek vergiden indirilir.

8-) Özel tüketim vergisi beyannamesinin verilme dönemleriyle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi

yanlıştır?

a) (I) sayılı listedeki mallar için her ayın ilk onbeş günlük birinci ve kalan günlerinde oluşan

ikinci dönem olarak düzenlenir,

b) (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi

olmayanların tesliminde, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleri,

c) (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallara ait özel tüketim vergisi beyannamesi ilk

iktisap ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce verilir,

d) (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallara ait özel tüketim vergisi beyannamesi ilk

iktisaptan sonra verilir,

9-) Aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

a) (I) sayılı listedeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen onuncu gününe kadar ÖTV

beyannamesi katma değer vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine verilir,

b) (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen onbeşinci günü

akşamına kadar katma değer vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine verilir,

c) (II) sayılı listedeki mallar için kayıt ve tescile tabi olmayan vergilendirme dönemini izleyen

onbeşinci günü akşamına kadar katma değer vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi

dairesine verilir,

d) (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallara ait özel tüketim vergisi beyannamesi, ilk

iktisap ile ilgili işlemlerinden önce katma değer vergisi yönünden bağlı bulunulan vergi

dairesine verilir,

10-) Aşağıdakilerden hangi durumda özel tüketim vergisi doğmaz?

a) İlk iktisabında istisna uygulanan malların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabı,

b) İlk iktisabı gerçekleşen ancak 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

hükümlerine göre iade olunan malın ikinci iktisabı,

c) İlk iktisabı gerçekleşen ancak 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun

hükümlerine göre iade olunan malın motorlu araç ticareti yapanlar tarafından aktife alınması

d) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların, veraset yoluyla intikali,

11-) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olan bir aracın beş yıl içinde aynı listenin

87,02, 87,03,87,04 (diğerleri, grubu hariç) tarife pozisyonlarında bulunan araçlardan herhangi

birine dönüştürülmesi ve fark vergi doğması halinde bu vergi kimden ve ne zaman alınır?

a) Aracı satan kişiden, satış tarihi itibariyle,

b) Aracı satın alan kişiden, satış tarihi itibariyle,

c) Adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, satış tarihi itibariyle,

d) Adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan değişikliğin kayıt ve tescili tarihinde,

12-) Takvim yılının ilk altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtların mükellefiyet başlangıcı tarihi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Takip eden son altı ay içinde,

b) Takip eden takvim yılında başlar,

c) Kayıt ve tescilin yapıldığı yılbaşından,

d) Hiçbirisi.

13-) İlk defa kayıt ve tescilleri yapılan taşıtların ödeme süresi geçmiş olan Motorlu Taşıtlar Vergisinin ödeme tarihi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Kayıt ve tescilin yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde,

b) Kayıt ve tescilin yapıldığı tarihi takip eden ayın sonuna kadar,

c) Kayıt ve tescilin yapıldığı tarihten itibaren 30 gün içinde,

d) Kayıt ve tescilin yapıldığı tarihten itibaren 15 gün içinde.

14-) Aşağıdaki ifadelerden yanlış olanını işaretleyiniz.

a) Damga vergisi mükellefi kağıtları imza edenlerdir,

b) Resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişiler öder,

c) Resmi dairelere bağlı olup ayrı tüzel kişiliği bulunan iktisadi işletmelerde resmi daire sayılır,

d) Bir nüshadan fazla düzenlenen kağıtların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktar ve nispette

damga vergisine tabidir.

15-) Mukavelenamelerin müddetinin uzatılması halinde alınacak Damga Vergisi aşağıdakilerden

hangisidir?

a) Daha önce alınan verginin yarısı,

b) Daha önce alınan verginin ¼’ü,

c) Daha önce alınan vergiden aynı miktar ve nispette alınır,

d) Hiçbirisi.

16-) Aşağıdakilerden hangisi Damga Vergisi ödeme şekillerinden değildir?

a) Pul yapıştırılması şekliyle ödeme,

b) Basılı damga konulması şekliyle ödeme,

c) Makbuz verilmesi şekliyle ödeme,

d) İstihkak kesintisi şekliyle ödeme.

17-) Veraset tarikiyle vaki intikallerde Veraset ve İntikal Vergisi beyannamesi aşağıdaki yerlerden

hangisine verilir?

a) Herhangi bir vergi dairesine,

b) Murisin öldüğü yer vergi dairesine,

c) Murisin ikamet ettiği yer vergi dairesine,

d) Hiçbiri.

18-) Muris veya tasarrufu yapan şahıs Türkiye’de hiç ikamet etmemiş ise Veraset ve İntikal Vergisi

Beyannamesi aşağıdakilerden hangisine verilmelidir?

a) Defterdarlığa,

b) Maliye Bakanlığının tayin edeceği vergi dairesine,

c) Herhangi bir vergi dairesine,

d) Konsolosluğa.

19-) Veraset ve intikal vergisi beyannamesi, ölüm Türkiye’de vukuu bulmuş mükellefler Türkiye

dışında bir ülkede bulunmaları halinde beyanname verme süresi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Sekiz ay,

b) Altı ay,

c) Bir ay,

d) Dört ay.

20-) Gaiplik halinde veraset ve intikal vergisi beyannamesinin verilme müddeti aşağıdakilerden

hangisidir?

a) Gaipliğin tespitinden itibaren bir ay,

b) Gaiplik kararının alındığı tarihten itibaren altı ay,

c) Gaiplik kararının ölüm siciline kayıt olunduğu tarihi takip eden bir ay içinde,

d) Hiçbiri.

21-) Veraset ve intikal vergisi ödeme süresi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tarhiyatından itibaren üç yılda dört eşit taksitte,

b) Beyanından itibaren iki yılda Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere iki eşit taksitte,

c) Vergi Dairesinin Ittılasına girdiği tarihten itibaren üç yılda Ekim ve Kasım ayları olmak

üzere iki eşit taksitte,

d) Tahakkukundan itibaren üç yılda her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere iki eşit

taksitte.

22-) Yarışma ve çekiliş düzenleyen kişi ve kuruluşların sorumlu olarak kestikleri vergilerin

beyanname verme ve ödeme süresi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Tevkifatın yapıldığı tarihten itibaren 7 gün içinde,

b) Yarışma ve çekilişin yapıldığı günü takip eden ayın 20’inci günü akşamına kadar,

c) Tevkifatları yaptığı ayı takip eden ayın sonuna kadar,

d) Hiçbiri.

23-) Aşağıdaki kağıtlardan hangisi değerli kağıt değildir?

a) Kira sözleşmesi

b) Pasaport

c) Vergi karnesi

d) Sürücü belgesi

24-) Gerekli harcı tamamen almadan işlem yapan memurlar harcın ödenmesinden mükellef ile

……………………. sorumludur.

25-) Yıllık harca tabi mükelleflerin, harçlarını tarh ve tahakkukuna yetkili vergi dairesi,

aşağıdakilerden hangisidir?

a) Herhangi bir vergi dairesi,

b) Defterdarlığın tespit ettiği vergi dairesi,

c) Maliye Bakanlığının tespit ettiği vergi dairesi,

d) Mükellefin gelir ve kurumlar vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesi.

26-) Yıllık harçların ödeme süresi aşağıdakilerden hangisidir?

a) Her yıl Ocak ayının başında yıllık olarak tahakkuk etmiş sayılır ve Ocak ayı içinde ödenir,

b) Vergi dairesince tahakkuk ettirildiği ayın sonuna kadar,

c) Vergi dairesinin ıttılasına girdiği ayın sonuna kadar,

d) Hiçbiri.

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU DERS NOTLARI 2006

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU DERS NOTLARI 2006

4760 ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNU

TANIM

Vergilerin temel amacı, kamu giderlerini karşılamak olmakla birlikte vergileme ile koruma veya özendirme amacı da güdülebilir. Vergi bazı malların tüketiminin sınırlandırılması amacıyla konulabileceği gibi yurt içerisinde üretilen bazı malların ithalatını vergilemek yoluyla koruma amacıyla da kullanılabilir. Bunların yanında temel gıda ve gereksinim mallarını, sağlık hizmet ve ürünlerini düşük oranlı vergilendirmek veya vergilendirmemek yoluyla sosyal amaç da güdülebilir.

Tüketim vergilerinde tüketicilerin ödeme gücü dikkate alınarak lüks veya keyif verici (tüketimi zorunlu olmayan) malların vergilendirilmesi farklılaştırılabilir. İşte 6 haziran 2002 tarihinde TBMM de kabul edilerek 12 haziran 2002 tarih ve 24783 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu bu amaçla, yani tüketimi zorunlu görülmeyen bazı özel tüketim mallarının vergilendirilmesi amacıyla konulmuştur. Bu yasanın yürürlüğe girmesiyle 16 adet vergi, harç ve fon payı yürürlükten kaldırılmıştır. Yine ÖTV ile %26 ile %40 yükseltilmiş oranlı KDV uygulamasına son verilmiştir.

Dolaylı vergilerin sadeleştirilmesi ve Avrupa Birliği mevzuatına uyum Özel Tüketim Vergisine geçişin nedenleri olarak sayılabilir. Özel Tüketim Vergisinin özellikleri ise;

-Tek sahfada uygulama,

-Şeffaf bir yapı,

-Kapsama giren malların sınırlı oluşu (210 çeşit mal),

-Yönetim ve uygulama kolaylığı,

-Vergi hasılatının yüksek oluşu,

-Mali politika uygulanmasında etkili olması,

-Diğer dolaylı vergilere göre daha adil oluşu,

-KDV oranlarında sadeleşmeyi beraberinde getirmesi

olarak sayılabilir.

BİRİNCİ BÖLÜM
Konu, Tanımlar, Vergiyi Doğuran Olay, Mükellef

Verginin konusu

MADDE 1. – 1. Bu Kanuna ekli;

a) (I) sayılı listedeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi,

b) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların ilk iktisabı,

c) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanlar ile (III) ve (IV) sayılı listelerdeki malların ithalatı veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi,

d) (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanların özel tüketim vergisi uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışı,

Bir defaya mahsus olmak üzere özel tüketim vergisine tâbidir.

2. Kanuna ekli listelerde yer alan mallar Türk Gümrük Tarife Cetvelinde tanımlanan eşyalardır. Bu malların tarife numaralarında veya tanımlarında bu Kanuna ekli listeler dışında yapılacak değişiklikler Özel Tüketim Vergisi Kanununun uygulanmasında hüküm ifade etmez. (5479 Sayılı Kanunun 7 inci maddesiyle değişen fıkra Yürürlük;08.04.2006)

(5479 Sayılı Kanunun 7 inci maddesiyle değişmden önceki şekli) 2.Kanuna ekli listelerde yer alan mallar, Türk Gümrük Tarife Cetvelinde tanımlanan eşyalardır.

Tanımlar, teslim ve teslim sayılan haller

MADDE 2. – 1. Bu Kanunun uygulanmasında;

a) İthalat: Verginin konusuna giren malların Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişini,

b) İlk iktisap: (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithalini, müzayede yoluyla veya kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümlerine göre iade edilenler de dahil motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabını, motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanmasını, aktife alınmasını veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesini,

c) Kayıt ve tescil: Motorlu taşıtların ilgili mevzuat gereğince trafik, belediye, liman ile Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce tutulan sivil hava vasıtaları siciline yapılan kayıt ve tescilini,

d) Motorlu araç ticareti yapanlar: (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanları imal, inşa veya ithal edenler ile fabrika, ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca bu nitelikte oldukları tespit edilenleri,

e) Teslim: Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesini,

İfade eder.

2. Bir malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdii teslim hükmündedir. Malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde, malın nakliyesinin başlatılması veya nakliyeci ya da sürücüye tevdi edilmesi de mal teslimidir. Trampa iki ayrı teslim hükmündedir. Kap veya ambalajların geri verilmesinin mutat olduğu hallerde teslim, bunların içinde bulunan mallar itibarıyla yapılmış sayılır.

3. Aşağıdaki haller de teslim sayılır:

a) Vergiye tâbi malların, vergiye tâbi olan malların imali dışında her ne suretle olursa olsun kullanılması, sarfı, işletmeden çekilmesi veya işletme personeline ücret, prim, ikramiye, hediye, teberru gibi namlarla verilmesi,

b) Mülkiyeti muhafaza kaydıyla yapılan satışlarda zilyetliğin devri.

Özel Tüketim Vergisinin konusu Özel Tüketim Vergisi Kanuna ekli listelerdeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi, kayıt veya tescile tabi olanların ilk iktisabı, kayıt ve tescile tabi olmayanların ithalatı veya imalatı yada inşa edenler tarafından teslimi ile Özel Tüketim Vergisi uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışıdır. Yasaya ekli dört ayrı liste olarak düzenlenen ve Özel Tüketim Vergisine tabi olan bu listelerde Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) numaraları ile yer almaktadır.

Bütün bu aşamalar bir defaya mahsus olmak üzere Özel Tüketim Vergisine tabidir. Bu nedenle tesliminde, ilk iktisabında veya ithalatında Özel Tüketim Vergisi ödenen malların daha sonraki teslimlerine vergi uygulanmaz.

Bu verginin Katma Değer Vergisinden farkı da bu yönüdür. Bilindiği üzere Katma Değer Vergisi vergiye konu mal veya hizmetin her el değiştirmesinde/her aşamasında alınmakta ve kendine özgü bir indirim sistemi uygulanmaktadır. Oysa Özel Tüketim Vergisi tek aşamada alınmaktadır.

Özel Tüketim Vergisindeki indirim sistemi de yine kendine özgü olup, Özel Tüketim Vergisine tabi tutulmuş malların yine Özel Tüketim Vergisine tabi diğer malların imalatında kullanılması aşamasında devreye girmektedir.

Verginin konusu ile ilgili bazı kavramların açıklanması;

İthalat :

Verginin konusuna giren malların Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişi ithalat olarak tanımlanmıştır. Gümrük Kanununun geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren mallar da genel olarak ithal edilmiş sayılmaktadır.

İlk İktisap : ÖTV Kanununda ilk iktisap deyimi, (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithali veya motorlu araç ticareti yapanlardan ya da müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerden iktisabını ifade etmektedir.

Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olan bu malların motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanması, aktife alınması veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesi de ilk iktisaptır.

Ayrıca, kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi, bu mallardan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun(6) hükümleri gereğince alıcıları tarafından iade edilenlerin, aynen veya bir işlem gördükten sonra motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabı da ilk iktisap sayılacaktır.

Ana bayi, bölge bayii, yetkili satıcı ve acentelerin bu durumlarını tevsik etmeleri şartıyla; bayisi, yetkili satıcısı veya acentesi bulunduğu fabrikaların imal ettiği plakasız taşıtları satmak üzere iktisap etmeleri ile ithalatçıların Sanayi ve Ticaret Bakanlığından (Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü) aldıkları “Garanti Belgesi”ne istinaden satmak üzere yurt dışından taşıt aracı ithal etmeleri ilk iktisap sayılmayacaktır.

Kayıt ve Tescil :

Kanunun (2/1-c) maddesinde kayıt ve tescil, motorlu kara taşıtlarının Karayolları Trafik Kanunu ile Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine göre ilgili kurumlar tarafından kayıt ve tescil edilmesi, hava taşıma araçlarının Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce tutulan sivil hava vasıtaları siciline, deniz taşıma araçlarının da belediye veya liman siciline kayıt ve tescil edilmesi olarak tanımlanmıştır.

(1) sayılı listedeki malların ithali Özel Tüketim Vergisine tabi değildir. Bununla birlikte Maliye Bakanlığınca kendisine verilen yetkiye dayanılarak petrol ürünleri için gümrükte teminat alınacaktır.

Örnek: Petrol ithalatçısı Tuta A.Ş. bir orta doğu ülkesinden ithal ettiği hekzanı yurt içinde sanayi işletmelerine satmaktadır. Hekzanın ithali yanlız başına Özel Tüketim Vergisinin konusuna girmemekle birlikte bu ve benzeri petrol ürünlerinin Türkiye içinde teslimi Özel Tüketim Vergisinin konusuna girmektedir. Ayrıca, bu tür ürünlerin ithalinde gümrükte sonraki teslim aşamasında doğacak vergiye karşılık teminat alınmaktadır.

Örnek : Ali AL isimli, bir şirkette işçi olarak çalışan şahıs, gümrüğe terk edilmiş olan ve TASİŞ tarafından müzayede yoluyla satışa çıkarılan bir adet buzdolabı ile Lada marka 1500cc motor 1995 model bir otomobili 10.05.2004 tarihinde satın almıştır. Ali AL tarafından müzayede yoluyla iktisap edilen buzdolabı (4) sayılı listede, otomobil ise (2) sayılı listede Özel Tüketim Vergisine tabi mallar olarak sayılmıştır. Müzayede mahallinden satın alınan her iki mal içinde daha önce Özel Tüketim Vergisi ödenmediği için yapılan alım Özel Tüketim Vergisine tabi olacaktır.

Vergiyi doğuran olay

MADDE 3. – Vergiyi doğuran olay;

a) Mal teslimi veya ilk iktisap hallerinde malın teslimi veya ilk iktisabı,

b) Malın tesliminden önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi,

c) Kısım kısım mal teslim edilmesi mutat olan veya bu hususlarda mutabık kalınan hallerde, her bir kısmın teslimi,

d) Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda malların alıcıya teslimi,

e) İthalatta, 4458 sayılı Gümrük Kanununa göre gümrük yükümlülüğünün doğması, ithalat vergilerine tâbi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescilidir.

Bu Kanuna ekli (I) sayılı listede yer alan malların 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu uyarınca el konulan veya 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinden Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından belirlenen zorunlu standartlara uymayanlarının rafinerilere teslim edilmesi halinde vergiyi doğuran olay, bu malların rafineriler tarafından tesliminde gerçekleşir ve verginin mükellefi bu teslimi gerçekleştirenlerdir.

Özel Tüketim Vergisi Kanununda vergiyi doğuran olay işlemlerin özelliklerine göre ayrı ayrı tayin ve tespit edilmiştir. Kanuna ekli listeler bazında vergiyi doğuran olay;

(1) sayılı listedeki malların imalatçıları ve ithalatçıları ve tarafından teslimi

(2) sayılı listedeki malların kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (3) ve (4) sayılı listelerdeki malların ithali veya bunları imal edenler tarafından teslimi veya bu malların Özel Tüketim Vergisi uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışında malın teslimi,

(2) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabıdır.

Diğer yandan, vergi alacağının güvenceye alınması amacıyla malın tesliminden önce fatura ve benzeri belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olayın fatura ve benzeri belgelerin düzenlenme anında meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.

Kısım kısım mal tesliminin mutad olduğu veya bu hususta mutabık kalındığı hallerde vergiyi doğuran olay, her bir kısım malın teslimidir.

Örnek: Rafineri ile bir yıllık akaryakıt ihtiyacı için sözleşme imzalayan bir akaryakıt bayiine, sözleşmeye konu akaryakıt miktarının tamamı için değil, teslim edilen her bir parti mal için Özel Tüketim Vergisi uygulanacaktır.

Örnek: Ankara’da buzdolabı üreten (A) firması, Malatya’daki (B) firmasından 20 adet buzdolabı siparişi almıştır. Buzdolaplarından 10 tanesi teslim edilmiş ancak kalan 10 tanesinin faturası düzenlendiği halde teslimi 5 gün sonra yapılacaktır. Buzdolabı (4) sayılı listede yer alan bir mal olup imal eden tarafından teslimi Özel Tüketim Vergisine tabidir.

Bu durumda teslim edilen 10 adet buzdolabı için vergiyi doğuran olay gerçekleşmiştir. Kalan 10 adet buzdolabının teslimi henüz gerçekleşmediği halde faturası düzenlendiği için vergiyi doğuran olay faturanın düzenlenme tarihinde gerçekleşmiştir.

Örnek: Nakliyecilik faaliyetiyle uğraşan Cem Korkusuz, 10.10.2003 tarihinde satın aldığı kamyonu 01.11.2003 tarihinde arızalı olduğu gerekçesiyle, 4077 Tüketiciyi Koruma Kanununun tanıdığı hakkı kullanarak satın aldığı acenteye iade etmiştir. Acente iade aldığı aracı üretici firma tarafından arızası giderildikten sonra 04.12.2003 tarihinde bu kez Mehmet Şirin isimli şahsa satmıştır. Bu olayda ilk iktisabı sırasında Özel Tüketim Vergisi ödeyen Cem Korkusuz’a aracı iade ettiğinden ödediği vergi iade edilecektir. 4077 sayılı yasaya göre iade edilen aracın tekrar satışı Özel Tüketim Vergisi doğurduğundan Mehmet Şirin’den Özel Tüketim Vergisi tahsil edilecektir.

Komisyoncular aracılığıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, imalatçı veya ithalatçı tarafından malların komisyoncu veya konsinye işletmelere verildiği anda Özel Tüketim Vergisi doğmaz. Bu tür teslimlerde vergiyi doğuran olay malların komisyoncular veya konsinyeler tarafından alıcıya teslim edildiği tarihte meydana gelir.

Örnek: (B) firması, (A) firması tarafından altından üretilen çatal-bıçak takımlarının konsinyasyon yöntemiyle satışını yapmaktadır. (A) firması 50 takım çatal-bıçağı (B) firmasına satışının yapılması için teslim etmiştir. (B) firması da teslim aldığı bu malların 20 takımını nihai tüketicilere satmıştır. Bu durumda; (A) firması tarafından (B) firmasına yapılan teslim Özel Tüketim Vergisi doğurmayacak, ancak, (B) firmasının tüketicilere teslimleri Özel Tüketim Vergisi doğuracaktır. Bu örnekte, (A) tarafından (B)’ye düzenlenen faturada Özel Tüketim Vergisi gösterilecek, (B) tarafından tüketiciye düzenlenen faturada Özel Tüketim Vergisi gösterilmeyecek ve Özel Tüketim Vergisi (A) firması tarafından beyan edilip ödenecektir.

Diğer taraftan ithalatta vergiyi doğuran olay; Gümrük Kanununa göre vergi ödeme mükellefiyetinin (Gümrük Vergisi yönünden) doğması, ithalat vergilerine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescilidir.

Mükellef ve vergi sorumlusu

MADDE 4. – 1. Özel tüketim vergisinin mükellefi, bu Kanuna ekli;

a) (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler,

b) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir.

2. Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması halleri ile gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tâbi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.

- Kayıt ve Tescile Tabi Araçların İlk İktisabında Mükellef;

Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlarda Özel Tüketim Vergisinin mükellefi motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir.

Buna göre, Türkiye de kayıt ve tescil edilmemiş olan araçların satışını yapan fabrika, ana bayii, bölge bayii, yetkili satıcılar ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca motorlu taşıt ticaretiyle uğraştığına dair belge verilenler Özel Tüketim Vergisi mükellefidirler. Kayıt ve tescile tabi araçların ithali durumunda mükellef, bu araçları kullanmak, aktife almak veya kayıt ve tescil ettirmek üzere ithal edenlerdir.

Örnek: (D) firması yurtdışından ithal ettiği otomobilleri yurtiçinde satmaktadır. Firmanın otomobilleri ithal etmesi yanlız başına Özel Tüketim Vergisi doğurmayacaktır. Ancak, bu otomobillerin alıcılara teslimi vergiyi doğuracak ve bu şekilde doğan verginin mükellefi satıcı konumunda olan (D) firması olacaktır.

- Diğer Mallarda Mükellef;

(2) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi olmayan araçlar ile (1), (3) ve (4) sayılı listelerdeki mallarda verginin mükellefi bu malları imal veya ithal edenler yada Özel Tüketim Vergisi uygulanmadan önce bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir.

Örnek: (A) firması bira üretimi ve satışı alanında faaliyet göstermektedir. Bu firmanın bira teslimleri Özel Tüketim Vergisi doğuracak ve bu teslimlerden doğan vergi (A) firması tarafından beyan edilip ödenecektir.

Örnek: Dayanıklı tüketim malları imal eden (C) firmasının ürettiği bir miktar buzdolabı ve otomatik çamaşır makinesi, vadesi geçmiş vergi borçları nedeniyle alacaklı amme idaresince (Vergi Dairesince) haczedilmiştir. Haczedilen mallar vergi dairesince yasal prosedür takip edilerek müzayede suretiyle satılmıştır. Söz konusu mallar için daha önce Özel Tüketim Vergisi uygulanmadığından bu yolla satış Özel Tüketim Vergisi doğuracak ve verginin mükellefi satışı gerçekleştiren Vergi Dairesi olacaktır.

VERGİ SORUMLUSU

Özel Tüketim Vergisi mükelleflerinin Türkiye’de ikametgahının, işyerinin, kanuni ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde, verginin konusuna giren malları mükelleften teslim alanlar veya adına hareket edenler, Özel Tüketim Vergisinin beyanı ve ödenmesiyle ilgili ödevlerin yerine getirilmesinden mükellef gibi sorumludurlar.

MÜTESELSİL SORUMLULUK

Rafineriler kendilerine fason olarak rafine ettirilen petrolden elde edilen (1) sayılı listedeki petrol ürünlerinin tesliminde doğacak olan Özel Tüketim Vergisinin ödenmesinden, ham petrolü ithal edenlerle birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır. Bu müteselsil sorumluluk 2006 yılında rafineriler adına mükellefiyet olarak kanunda yerini almıştır.

(1) sayılı listedeki malları teslim alanlar, bu malları daha yüksek tutarda vergiye tabi bir mal olarak kullanmak veya üçüncü kişilere satmak suretiyle vergi kaybına neden olurlarsa, kayba uğratılan vergi kendilerinden vergi ziyaı cezası uygulanarak tahsil edilir.

Vergi güvenliğinin sağlanması amacıyla (2) sayılı listedeki malların ilk iktisabı, teslimi veya ithaline ilişkin işlemleri gerçekleştirenlerin, bu işlemlerden önce Özel Tüketim Vergisinin ödendiğini gösteren belgeleri aramak zorunda oldukları yasayla hüküm altına alınmıştır. Ayrıca, ilk iktisabında istisna uygulanan bu malların istisnadan yararlanmayan kişi ve kuruluşlarca iktisabında, verginin beyan edilip ödendiği de aranılacaktır.

Bu sorumluluğu yerine getirmemek suretiyle gerekli verginin ödenmesinden önce işlem yapan gümrük memurları, kayıt ve tescile yetkili memurlar, motorlu araç ticareti yapanlar, bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştiren kişiler ile icra memurları kayba uğratılan vergi, vergi cezası ve gecikme faizinden mükellef ile birlikte müteselsilen sorumlu tutulacaktır. Bu kişiler ödemek zorunda oldukları vergi, ceza ve faizler için mükellefe rücu hakkına sahiptirler.

İKİNCİ BÖLÜM
İstisnalar

İhracat istisnası

MADDE 5. – 1. Bu Kanuna ekli listelerdeki malların ihracat teslimleri aşağıdaki şartlarla vergiden müstesnadır.

a) Teslim yurt dışındaki bir müşteriye yapılmalıdır. Yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgâhı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin, yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade eder.

b) Teslim konusu mal, Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkmış olmalıdır. Malın ihraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket edenlere veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere yurt içinde teslimi ihracat sayılmaz.

2. İhraç edilen malların alış faturaları ve benzeri belgeler üzerinde gösterilen ve beyan edilen özel tüketim vergisi ihracatçıya iade edilir. Maliye Bakanlığı, ihraç edilen mallara ait verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Özel Tüketim Vergisinde istisnalar Katma Değer Vergisi istisnalarına paralellik arz etmektedir. Bu istisnalar başlıklar incelendiğinde aşağıdaki açıklamaların yapılmasına gerek vardır.

Yurtdışındaki müşterilere teslim edilen ve T.C.Gümrük Bölgesinden çıkan mallar Özel Tüketim Vergisinden istisna edilmiştir. Bu uygulamadaki yurtdışındaki müşteriler tabiri; ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezleri yurtdışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin yurtdışında faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir.

Özel Tüketim Vergisi kapsamına giren malları imal ve inşa edenler, sözü edilen malları yurt dışındaki büro, temsilcilik, acente veya kuruluşlarına, buralarda kullanılmak veya satılmak üzere tesliminde de ihracat istisnasından yararlanırlar. Yabancı bayraklı gemilere, hava yolu firmalarının hava taşıma araçlarına ve uluslararası sefer yapan yerli deniz ve hava taşıma araçlarına yapılan teslimler de ihracat teslimi olarak değerlendirilir.

İhraç edilmeden önce yurtdışındaki alıcı adına hareket eden Türkiye’deki kişi veya kuruluşlara veya bizzat alıcıya işlenmek yada herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere Türkiye’de teslim edilen mallar için ihracat istisnası uygulanması mümkün değildir.

Yukarıda belirtilen şartlara uygun olarak yapılan ihracat teslimlerine ilişkin düzenlenecek faturada Özel Tüketim Vergisi hesaplanmaz. Ancak, ihraç konusu malların yurt dışına çıktığı, gümrük beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi yada noter tarafından onaylı örneği, ihracatın gerçekleştiği dönemdeki Özel Tüketim Vergisi beyannamesine eklenmek zorundadır.

Özel Tüketim Vergisi uygulanan malların ihraç edilmesi durumunda bu verginin iadesi sadece Özel Tüketim Vergisi mükelleflerinden satın alınan mallar için söz konusudur. Özel Tüketim Vergisi uygulanan safhadan sonraki satıcılardan alınan malların ihraç edilmesi durumunda, alış belgelerinde görünmeyen ve malın fiyatına dahil edilmiş olan Özel Tüketim Vergisi iade edilmemektedir.

Örnek: İmalatçı (A)’nın ürettiği ürünü, Özel Tüketim Vergisi ödeyerek satın alan (B) bu malları ihraç ettiği takdirde, (A)’nın satış faturasında gösterilen ve yine (A) tarafından beyan edilerek vergi dairesine ödenen Özel Tüketim Vergisi, bu vergiyi (A)’ya ödemiş olan (B)’ye iade edilir.

Ancak, (B)’nin imalatçı (A) dan satın aldığı malları (C)’ye satması ve (C)’nin bu malları ihraç etmesi durumunda (A) tarafından beyan edilen ve (C)’nin satın aldığı malın fiyatına giren Özel Tüketim Vergisi (C)’ye iade edilmez.

Aynı şekilde Özel Tüketim Vergisi ödenerek ithal edilen malların ithalatçısı tarafından ihraç edilmesi durumunda gümrüğe ödenen Özel Tüketim Vergisi ithalatçı – ihracatçıya iade edilir. Özel Tüketim Vergisini gümrüğe ödeyen ithalatçıdan satın alınan malların ihraç edilmesi durumunda ise Özel Tüketim Vergisi iade edilmez.

Diplomatik istisna

MADDE 6. – Bu Kanuna ekli (I), (II) ve (III) sayılı listelerde yer alan malların, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları tarafından kendi ihtiyaçları için ilk iktisabı, ithali veya bunlara teslimi vergiden müstesnadır.

Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (1), (2) ve (3) sayılı listelerdeki malların karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına, uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bu kuruluşların diplomatik haklara sahip mensuplarına kendi ihtiyaçları için teslim ve bunlar tarafından ithali veya iktisabı Özel Tüketim Vergisinden istisna edilmiştir.

İstisnadan karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik statüye haiz bulunan diplomatik misyon şefleri, diplomasi memurları, konsolosluklarda görevli misyon şefleri, meslekten konsolosluk memurları ile uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları yararlanabilir.

Örnek: Ankara’daki İngiltere Büyükelçiliğinde görevli, diplomatik statüye sahip Johanna Parker, doğrudan tüketiciye satış yapan Korçelik A.Ş.’den kullanmak üzere bir adet buzdolabı ile Jetkar Ltd.Şti’nden bir adet motosiklet satın almıştır.

İngiliz diplomat tarafından satın alınan buzdolabı (4) sayılı listede, motosiklet ise (2) sayılı listede Özel Tüketim Vergisine tabi mal olarak sayılmıştır. Ancak, yasaya ekli 1,2 ve 3 sayılı listedeki mallar için karşılıklı olmak koşuluyla diplomatik istisna söz konusudur. Her iki ülke karşılıklı olarak diplomatik istisna uygulamaktadır. Bu durumda motosiklet için diplomatik istisna uygulanacak, ancak (4) sayılı listede yer verilen buzdolabı için diplomatik istisna söz konusu olmadığı için bu malın tesliminde Özel Tüketim Vergisi uygulanacaktır.

Diğer istisnalar

MADDE 7. – Bu Kanuna ekli;

1. (I) sayılı listede yer alan malların;

a) Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilâtının ihtiyacı için bu kuruluşlara veya bunların gerek göstermeleri üzerine ve işlemlerin bu kuruluşlar adına yapılması koşuluyla akaryakıt ikmalini yapanlara teslimi,

b) 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama ve istihsal faaliyetlerinde kullanılmak üzere bu faaliyetleri yapanlara teslimi,

c) 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca tasfiyelik hale gelenlerinin tabiî afetler, bulaşıcı hastalıklar ve benzeri olağanüstü durumlarda genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere ve bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz teslimi,

2. (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi mallardan;

a) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, sakatlık derecesi % 90 veya daha fazla olan malûl ve engelliler tarafından,

b) 87.03 (motor silindir hacmi 1.600 cm³'ü aşanlar hariç), 87.04 (motor silindir hacmi 2.800 cm³'ü aşanlar hariç) ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alanların, bizzat kullanma amacıyla sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran malûl ve engelliler tarafından,

Beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı,

3. (II) sayılı listede yer alan mallardan; uçak ve helikopterlerin Türk Hava Kurumu tarafından ilk iktisabı,

4. (IV) sayılı listedeki 9302.00 ve 93.03 tarife pozisyonunda yer alan malların Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Milli İstihbarat Teşkilâtı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne teslimi veya bunlar tarafından ithali,

5. (IV) sayılı listede yer alan malların genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere ve bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz teslimi veya bunlar tarafından bedelsiz olarak ithali,

6. Kanuna ekli listelerdeki mallardan 4458 sayılı Gümrük Kanununun 167 nci maddesi [(5)numaralı fıkrasının (a) bendi ile (7) numaralı fıkrası hariç], geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan eşyanın ithali (Bu Kanunun 5 inci maddesinde düzenlenen ihracat istisnası ile 8 inci maddesinin (2) numaralı fıkrasında düzenlenen ihraç kaydıyla teslimlerde verginin tecil ve terkin edilmesi uygulamasından yararlanılarak ihraç edilen, ancak 4458 sayılı Gümrük Kanununun 168, 169 ve 170 inci maddelerinde belirtildiği şekilde geri gelen eşyanın ithalat istisnasından faydalanabilmesi için, bu eşya ile ilgili olarak ihracat istisnasından veya tecil-terkin uygulamasından faydalanılan miktarın gümrük idaresine ödenmesi veya bu miktar kadar teminat gösterilmesi şarttır.),

7. 4458 sayılı Gümrük Kanununun transit, gümrük antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tâbi tutulanlar ile serbest bölgeler ve geçici depolama yerleri hükümlerinin uygulandığı mallar,

Vergiden müstesnadır.

Askeri Amaçlı İstisna

(1) sayılı listede yer alan malların Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının ihtiyacı için bu kuruluşlara veya bunların gerek görmeleri üzerine bu işlemlerin bunlar adına yapılması koşuluyla akaryakıt ikmalini yapanlara teslimi Özel Tüketim Vergisinden istisna edilmiştir. Özel Tüketim Vergisi mükellefleri ile akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşları, anılan kurumların istisna kapsamında satın almak istedikleri malların cinsi ve miktarının belirtildiği yazısı üzerine bu kurumlara veya bunların akaryakıt ikmalini yapan kuruluşlara yapacağı teslimlerde Özel Tüketim Vergisi hesaplamazlar.

Akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarının rafineriden aldığı malları istisnadan yararlanan kuruma tesliminde ise teslim tarihinde geçerli olan Özel Tüketim Vergisi tutarı teslim bedeline dahil edilmez.

Akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarının bu suretle yaptığı teslimlere ilişkin tahsil etmediği Özel Tüketim Vergisi tutarı rafinerilerden aldığı mallar için hesaplanacak Özel Tüketim Vergisi tutarından mahsup edilir.

Örnek: Milli Savunma Bakanlığınca açılan akaryakıt alım ihalesini kazanan Yakıtsan A.Ş. tarafından ithal edilen jet yakıtının Milli Savunma Bakanlığına tesliminde Özel Tüketim Vergisi istisnası uygulanacaktır.

Petrol Arama ve İstihsal Faaliyetlerinde İstisna

(1) sayılı listede yer alan malların Petrol Kanunu Hükümlerine göre petrol arama ve istihsal faaliyetinde bulunan kuruluşlara teslimi Özel Tüketim Vergisinden istisna edilmiştir. Bu istisna (1) sayılı listedeki malların mükellefleri veya akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşları tarafından 6326 sayılı kanunda belirtilen, bir petrol hakkı sahibine yada onun adına hareket eden temsilci veya Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce kabul edilmiş müteahhidine yapılacak teslimlerde uygulanır.

İstisna uygulanacak olan ürünlerin bu kişi veya kuruluşlar tarafından münhasıran petrol arama ve istihsal faaliyetlerinde kullanılması gerekmektedir. İstisnadan yararlanmak isteyenler, satın almak istedikleri ürünlere ilişkin listeyi bir yazı ekinde Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne onaylatırlar. Onaylı listenin aslı veya noter onaylı bir örneği Özel Tüketim Vergisi mükelleflerine verilmek suretiyle satın alınacak ürünler için Özel Tüketim Vergisi hesaplanmaması veya akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarına verilmek suretiyle Özel Tüketim Vergisi tutarının teslim bedelinden indirilmesi sağlanır.

Malul ve Sakatlara Mahsus Taşıt Araçları İstisnası

(2) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan, sakatların kullanması için, araçta sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibatı bulunan araçların, malul ve sakatlar tarafından bizzat kullanılmak üzere ilk iktisabı vergiden istisna edilmiştir. Ancak, bu istisnadan yararlananlar, 5 yıl süreyle ikinci bir defa bu istisnadan yararlanamazlar.

Bu istisnadan yararlanan kişilerin istisna uygulanan ilk iktisaplarına ilişkin Özel Tüketim Vergisi beyannamesi ekine alıcının maluliyetine veya sakatlığına dair tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınan sağlık kuruluşu raporu ile aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noterden onaylı örneği ve alıcının H sınıfı sürücü belgesinin fotokopisi eklenir. Vergi Dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek tahakkuk fişi ve istisna uygulandığını gösteren Özel Tüketim Vergisi ödeme belgesi düzenlenecek ve mükellefe verilecektir.

Türk Hava Kurumu Alımlarında İstisna :

(2) sayılı listede yer alan uçak ve helikopterlerin Türk Hava Kurumu tarafından ilk iktisabı Özel Tüketim Vergisinden istisnadır. İstisna kapsamına bu araçları anılan kuruma teslim edecek kişi ve kurulular ile ithalatı gerçekleştirecek gümrük idaresi Özel Tüketim Vergisi uygulamaksızın işlem yapar.

Güvenlik Kuruluşlarının Silah Alımına İlişkin İstisna:

(4) sayılı listede yer alan mallardan rovelverler ve tabancalar ile ateşli ve sürgülü diğer silahların, tüfeklerin, diğer cihaz ve benzerlerinin; Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne teslimi veya bu kuruluşlar tarafından ithali vergiden istisna edilmiştir.

Kamu Kurumlarına Bedelsiz Teslimlerde İstisna:

(4) sayılı listede yer alan malların; genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz olarak teslimi ile kuruluşlar tarafından bedelsiz olarak ithali Özel Tüketim Vergisinden istisna edilmiştir.

İstisna uygulamasında sözü edilen malların bu madde de sayılan kurumlara bedelsiz olarak teslimi veya bu kurumlar tarafından bedelsiz olarak ithali esastır. Sözü edilen mallar için emsal bedelinin altında dahi olsa nakdi veya ayni herhangi bir bedel ödenmesi halinde Özel Tüketim Vergisi istisnası geçerli olmaz.

Örnek: Çamaşır makinesi imalatçısı Arçelik A.Ş. tarafından 20 adet çamaşır makinesi bedelsiz olarak Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne teslim edilmiştir. Bu teslim yasanın 7. maddesi hükmü gereğince Özel Tüketim Vergisinden istisnadır.

İthalat İstisnası :

Gümrük Kanununda Gümrük Vergisinden istisna edilmiş olan geçici ithalat, hariçte işleme rejimleri ve geri gelen eşyaya ilişkin hükümler kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan malların ithali bazı küçük farklarla Özel Tüketim Vergisinden istisna edilmiştir.

Gümrük Kanununun transit, gümrük antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme rejimine tabi tutulan mallar ile serbest bölgeler ve geçici depolama yerleri hükümlerinin uygulandığı mallar Özel Tüketim Vergisi istisnasından yararlanırlar.

Örnek: Almanya da işçi olarak çalışan Mehmet Doğan tatilini geçirmek için Türkiye’ye gelişinde beraberinde yakınlarına hediye olarak bir miktar deodorant ve parfüm getirmiştir. Söz konusu ürünler (4) sayılı listede Özel Tüketim Vergisine tabi mallar olarak sayılmakla birlikte bu malların toplam değeri Gümrük Kanununda (Md.167) belirtilen tutarın altında olduğu için Gümrük Vergisinden müstesna tutulmuş ve bu gerekçeyle de Özel Tüketim Vergisinden de müstesna tutulmuştur.

Verginin tecili

MADDE 8. –

1. Bu Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların; (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere mükellefler tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunur. Söz konusu malların tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren oniki ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergi terkin edilir. Bu hükümlere uyulmaması halinde, bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen verginin mahsubundan sonra kalan tutar, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilir. Ancak, tecil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.

2. İhraç edilmek şartıyla ihracatçılara teslim edilen mallara ait özel tüketim vergisi, mükelleflerce ihracatçılardan tahsil edilmemesi şartıyla, bu mükelleflerin talebi üzerine vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden aybaşından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen vergi terkin olunur. İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilmemesi halinde, tecil olunan vergi vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte tahsil olunur. Ancak, ihraç edilmek şartıyla teslim edilen malların 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle ihraç edilememesi halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilir.

3. (III) sayılı listede yer alan malların tamamının ya da bir kısmının tesliminde veya ithalinde tahakkuk eden vergiyi, teminat alınmak suretiyle, bu malların tüketiciye teslimine kadar (bu safha dahil) tecil ettirmeye Bakanlar Kurulu yetkilidir.

(*) (5335 sayılı Kanunla değişmeden önceki şekli) "ithalatçıları veya imalatçıları"

(**) (4962 sayılı Kanunla değişmeden önceki fıkra)1. Bu Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B)cetvelindeki malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere ithalatçıları veya imalâtçıları tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen özel tüketim vergisinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı, teminat alınmak suretiyle tecil olunur. Söz konusu malların tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren oniki ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergi terkin edilir. Bu hükümlere uyulmaması halinde tecil olunan vergi, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilir. Ancak, tecil edilen verginin 213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla terkin edilememesi halinde bu vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.

Vergi indirimi

MADDE 9. – Özel tüketim vergisine tâbi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde ödenen vergi, Maliye Bakanlığınca belirlenen esaslara göre ödenecek vergiden indirilir.

İstisnaların sınırı ve yetki

MADDE 10. – 1. Özel tüketim vergisine ilişkin istisna ve muafiyetler ancak bu Kanuna hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenir. Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümleri bu vergi bakımından geçersizdir. Uluslararası anlaşma hükümleri saklıdır.

2. Maliye Bakanlığı, bu Kanunda yer alan istisna ve muafiyetlerin uygulanması ile verginin tecilinde alınacak teminatların türü ve miktarları ile tecil edilen verginin terkinine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, (1) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere ithalatçıları veya imalatçıları tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen Özel Tüketim Vergisinin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmı için tecil – terkin uygulaması getirilmiştir.

Tecil teminat alınarak yapılır. Söz konusu malların tecil tarihini takip eden ay başından itibaren on iki ay içinde (1) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan vergiler terkin edilir. Bu hükümlere uyulmaması halinde tecil olunan vergi, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51. maddesinde belirtilen gecikme zammı ile birlikte alıcıdan tahsil edilir. Ancak, tecil edilen verginin Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler dolayısıyla terkin edilmemesi halinde bu vergi tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edilir.

İhraç edilmek koşulu ile ihracatçılara teslim edilen mallara ait Özel Tüketim Vergisi, mükelleflerce ihracatçılardan tahsil edilmemesi koşulu ile bu mükelleflerin talebi üzerine vergi dairesince tarh ve tahakkuk ettirilerek tecil olunur. Söz konusu malların ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren üç ay içinde ihraç edilmesi halinde tecil edilen vergi terkin olunur. İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleştirilememesi durumunda yukarıda açıklandığı şekilde işlem yapılır. Ancak, tahsilat mükelleften yapılır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Verginin Matrahı, Oranı veya Tutarı

Vergileme ölçüleri ve matrah

MADDE 11. –

1. (I) sayılı listedeki mallar için belirlenen maktu vergi tutarları kilogram, litre, metreküp, standart metreküp, kilokalori veya bunların alt ve üst birimleri ile gerektiğinde büyüklükleri de dikkate alınarak kap, ambalaj veya adet olarak uygulanabilir.

2. (III) sayılı listedeki mallar için asgari maktu vergi tutarları;

a) (A) cetvelindeki mallardan, 2203.00 G.T.İ.P. numaralı mallar için bir litredeki her bir alkol derecesi, 22.04, 22.05 (2205.10.90.00.12 hariç) ve 2206.00 G.T.İ.P. numaralı mallar için her bir litre, diğer mallar için içerdiği alkolün her bir litresi itibarıyla,

b) (B) cetvelindeki mallar için perakende satışa sunulan sigaraların birim ambalajı içinde yer alan her bir sigara, diğer tütün mamullerinin birim ambalajı içindeki mamulün her bir gramı itibarıyla,

uygulanır.

3. (II), (III) [(B) cetvelindekiler hariç] ve (IV) sayılı listelerdeki mallar için verginin matrahı; bunların teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde, hesaplanacak özel tüketim vergisi hariç, katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül eder.

4. (III) sayılı listenin (B) cetvelindeki mallar için verginin matrahı; bunların nihai tüketicilere perakende satış fiyatıdır.

5. (III) sayılı listedeki mallar için asgari maktu vergi tutarlarına göre hesaplanacak vergi tutarından az olmamak üzere yalnızca nispi vergi uygulanır.

Bakanlar Kurulu bu maddede yer alan vergileme ölçülerini değiştirmeye yetkilidir.

(*)(5479 Sayılı Kanunla değişmden önceki şekli) 1. (I) sayılı listedeki mallar için belirlenen maktu vergi tutarları ile (III) sayılı listedeki mallar için topluca veya ayrı ayrı maktu vergi tutarları tespit edilmesi halinde vergileme ölçüleri; alkol derecesi, kilogram, litre, metre, metreküp, kilokalori veya bunların alt ve üst birimleri ile gerektiğinde büyüklükleri de dikkate alınarak kap, ambalaj veya adet olarak uygulanır. (5281 sayılı Kanunun 36'ncı maddesiyle eklenen cümle Yürürlük; 31.12.2004) Bakanlar Kurulu vergileme ölçülerini değiştirmeye yetkilidir.

2. (II), (III) (tütün mamûlleri hariç) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar için verginin matrahı; bunların teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde, hesaplanacak özel tüketim vergisi hariç katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül eder.

3. (III) sayılı listedeki mallardan tütün mamûllerinde matrah; bunların nihai tüketicilere perakende satış fiyatıdır.

Oran veya tutar

MADDE 12. – 1. Özel tüketim vergisi, bu Kanuna ekli listelerde yazılı malların karşılarında gösterilen tutar ve/veya oranlarda alınır.

2. Bakanlar Kurulu, topluca veya ayrı ayrı olmak üzere;

a) (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarını, her bir mal itibarıyla en yüksek vergi tutarının yarısına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, bu sınırlar içinde mal cinsleri, özellikleri, kullanım yerleri veya ithalatın şekline göre farklı tutarlar tespit etmeye,

b) (III) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları her bir mal itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, (A) cetvelindeki mallar için dört katına (B) cetvelindeki mallar için yarısına kadar artırmaya, asgari maktu vergiyi her bir mal itibarıyla sıfıra kadar indirmeye, (A) cetvelindeki mallar için iki katına (B) cetvelindeki mallar için bir katına kadar artırmaya, bu sınırlar içinde malların cinsleri, özellikleri, fiyat grupları, alkol dereceleri ve içerdiği alkol miktarına göre farklı vergi oranı ve asgari maktu vergi tutarı belirlemeye,

(*) (5228 sayılı Kanunun 22'nci maddesiyle değiştirilen bent Yürürlük; 30.08.2004) (x) (III) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları her bir mal itibariyle sıfıra kadar indirmeye, (A) cetvelindeki mallar için dört katına (B) cetvelindeki mallar için yarısına kadar artırmaya, maktu vergiyi her bir mal itibariyle sıfıra kadar indirmeye, (A) cetvelindeki mallar için iki katına (B) cetvelindeki mallar için bir katına kadar artırmaya, bu sınırlar içinde malların cinsleri, özellikleri, fiyat grupları, alkol dereceleri ve içerdiği alkol miktarına göre farklı vergi oranı ve maktu vergi tutarı belirlemeye, listedeki her bir mal itibariyle nispî ve maktu verginin yalnızca birisini uygulatmaya, yalnızca nispî vergi uygulanması halinde hesaplanan özel tüketim vergisinin maktu vergi tutarından az olmaması şartını koymaya,

c) (II) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları bir katına kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye; uygulanmakta olan oranları EURO normlarını sağlayan katalitik konvertör sistemi ile teçhiz edilmiş taşıtlarda yarısına kadar indirmeye, kanunî oranına kadar çıkarmaya,

d) (IV) sayılı listedeki mallar için belirlenen oranları sıfıra kadar indirmeye, % 25’e kadar artırmaya,

e) Listelerde gümrük tarife pozisyonu veya tarife alt pozisyonu olarak yer alan malların her biri için belirlenmiş olan oran veya tutarların alt ve üst sınırları içinde kalmak suretiyle, bu pozisyonların altında yer alan mallar itibarıyla farklı vergi tutarları veya oranları belirlemeye,

Yetkilidir.

3.

(**) (5281 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki fıkra) (I) sayılı listedeki mallar için belirlenen maktu vergi tutarları ile (III) sayılı listedeki mallar için maktu ve/veya asgarî vergi tutarları belirlenmesi halinde bu tutarlar, her ay, bir önceki ayda uygulanan vergi tutarları esas alınmak suretiyle Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık olarak ilân edilen toptan eşya fiyatları indeksinde bir önceki aya göre meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilânını izleyen günden itibaren değişir. Bakanlar Kurulu belirleyeceği mallar ve aylar itibarıyla bu değişimi uygulatmamaya, maktu vergi tutarlarını Avrupa para birimi veya yabancı para birimleri karşılığı Türk Lirası olarak uygulatmaya, uygulama dönemlerini gün veya ay olarak belirlemeye, vergileme ölçülerini değiştirmeye de yetkilidir.

4. (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarının, bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından farklı tespit edilmesi halinde; Maliye Bakanlığı vergi farklılaştırmasını, verginin mükellefe veya vergiye tâbi işlemlere taraf olanlara iadesi yöntemi ile uygulamaya, teminat istemeye, bu teminatın türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esaslar ile verginin iadesine ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

(***) (5228 sayılı Kanunla değişmeden önceki fıkra) (4962 sayılı Kanunun 9' uncu maddesiyle eklenen fıkra Yürürlük; 07.08.2003) (I) sayılı listedeki mallar için uygulanan maktu vergi tutarlarının, bu maddenin 2 nci fıkrasının (a) bendi uyarınca, Bakanlar Kurulu tarafından farklı tespit edilmesi halinde; Maliye Bakanlığı teminat istemeye ve bu teminatın türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

Özel Tüketim Vergisinin matrahı Kanuna ekli (2),(3) (tütün mamulleri hariç) ve (4) sayılı listelerdeki malların ithalinde, ilk iktisabında veya tesliminde hesaplanacak Özel Tüketim Vergisi hariç olmak üzere Katma Değer Vergisi matrahını oluşturan unsurlardan oluşur. (3) sayılı listedeki mallardan tütün mamullerinde ise Özel Tüketim Vergisinin matrahı bu mamullerin nihai tüketicilere perakende satış fiyatı olarak belirlenmiştir. (1) sayılı listedeki mallar için maktu vergi tutarları belirlenebilir.

Özel Tüketim Vergisi matrahına esas alınacak olan Katma Değer Vergisi matrahının tespitinde, Katma Değer Vergisi Kanununun 20 ila 27. maddeleri hükümleri ile bu hükümlere ilişkin Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamalar dikkate alınmaktadır. Katma Değer Vergisi matrahı, teslim veya ithal edilen malların bedeli ile birlikte vergi, resim, harç, fon gibi unsurları da kapsadığından Katma Değer Vergisi matrahına Özel Tüketim Vergisi de dahildir.

Müteselsil sorumluluk ve ceza uygulaması

MADDE 13. – 1. Gerçek veya tüzel kişiler tarafından ithal edilen ham petrolün Türkiye’deki rafinerilere fason olarak rafine ettirilmesi sonucu elde edilen (I) sayılı listedeki malların tesliminde doğacak özel tüketim vergisinin ödenmesinden, ham petrol ithalini gerçekleştirenlerle birlikte, ilgili rafineri şirketi müteselsilen sorumludur.

2. (I) sayılı listedeki malları teslim alanların, bu malları daha yüksek tutarda vergiye tâbi bir mal olarak kullanmak veya üçüncü kişilere satmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet vermeleri halinde, ziyaa uğratılan vergi bunlar adına tarh olunur ve tarhiyata 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 344 üncü maddesine göre vergi ziyaı cezası uygulanır.

3. (II) sayılı listedeki malların ilk iktisabı, teslimi veya ithaline ilişkin işlemleri gerçekleştirenler, bu işlemlerden önce özel tüketim vergisinin ödendiğini gösteren belgeleri aramak zorundadırlar. Bu mecburiyete uymamak suretiyle gerekli verginin ödenmesinden önce işlem yapan gümrük memurları, kayıt ve tescile yetkili memurlar, motorlu araç ticareti yapanlar, bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler ile icra memurları, ziyaa uğratılan vergi, vergi cezası ve gecikme faizinden mükellefle birlikte müteselsilen sorumludurlar. Ancak bunlar, ödemek zorunda kaldıkları vergi, ceza ve faizler için mükellefe rücu hakkına sahiptirler.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Verginin Beyanı, Tarhı ve Ödenmesi, Verginin Belgelerde Gösterilmesi, Matrahta, Vergide ve Mükellefiyette Değişiklikler

Verginin beyanı, tarhı ve ödenmesi

MADDE 14. – 1. Özel tüketim vergisi, mükelleflerin yazılı beyanları üzerine tarh olunur. Şu kadar ki, adi ortaklıklarda verginin ödenmesinden ortakların tamamı müteselsilen sorumlu olmak üzere ortaklardan herhangi birisi tarhiyata muhatap tutulur. Bu vergi, beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse vergiyi tarh edecek daireye geldiği tarihi takip eden yedi gün içinde tarh edilir. Vergi, beyanname verme süresi içinde ödenir. Vergilendirme dönemi; bu Kanuna ekli (I) sayılı listedeki mallar için her ayın ilk onbeş günlük birinci ve kalan günlerinden oluşan ikinci dönem, (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olmayanların tesliminde, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleridir. Beyanname, (I) sayılı listedeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen onuncu günü, diğer mallar için vergilendirme dönemini izleyen ayın onbeşinci günü akşamına kadar mükellefin katma değer vergisi yönünden bağlı olduğu vergi dairesine verilir.

2. (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tâbi mallara ait özel tüketim vergisi beyannamesi, ilk iktisap ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce bu işlemlerin yapıldığı yer vergi dairesine verilir ve vergi aynı günde ödenir.

3. İthalatta alınan vergi, ilgili gümrük idaresince hesaplanır ve gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyanname veya diğer belgeler üzerine imza alınmak suretiyle mükellefe, kanunî temsilcisine veya gümrük müşavirine tebliğ edilir. Bu tebliğ üzerine ortaya çıkacak ihtilaflar için ithalat vergilerinin tâbi olduğu usul ve esaslar uygulanır. Bu vergi, ithalat vergileri ile aynı zamanda ödenir. İthalat vergilerine tâbi olmayan mallara ait vergi, gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyannamenin veya diğer belgelerin tescili tarihinde, bu tarihteki oran veya tutarlar üzerinden hesaplanarak tahsil edilir.

4. Bakanlar Kurulu, (I) sayılı listedeki mallar için vergilendirme dönemini gün veya ay olarak belirlemeye, beyanname verme ve vergi ödeme süresini kısaltmaya, vergilendirmeyi ithal aşamasında gümrük idaresine yaptırmaya yetkilidir.

5. Maliye Bakanlığı; bu Kanun gereğince verilmesi gereken beyannamelerin şekil ve muhtevasını belirlemeye, faaliyetin gereğini göz önünde tutarak mükellefin müracaatı üzerine veya resen tarh yerini tayin etmeye, işlemin mahiyetine göre verginin işlemden önce ödenmesi şartını koymaya, müzayede yoluyla yapılan satışlarla ilgili vergilerin beyanı ve ödeme zamanı ile tahsiline ilişkin usul ve esasları belirlemeye, (III) sayılı listedeki mallara ait verginin bandrol usulü ile tahsiline ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usulleri tespit etmeye yetkilidir.

Verginin belgelerde gösterilmesi, matrahta, vergide ve mükellefiyette değişiklikler

MADDE 15. - 1. Mükellefler özel tüketim vergisini satış belgelerinde ayrıca göstermeye mecburdurlar. Vergiye tâbi bir işlem söz konusu olmadığı veya bu Kanun kapsamına giren vergiyi fatura veya benzeri belgelerde göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür belgelerde bu vergiyi gösterenler, söz konusu vergiyi beyan ve ödemekle mükelleftirler. Bu hüküm Kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir tutarı gösteren mükellefler için de geçerlidir. 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklı kalmak üzere, (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tâbi olan malların kayıt ve tescil edildikten sonra iade edilmesi hali hariç, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya diğer nedenlerle matrahta değişiklik vuku bulduğu ya da yersiz veya fazla vergi hesaplandığı hallerde vergiye tâbi işlemleri yapmış olan mükellefler; bunlarla ilgili borçlandıkları ya da ödedikleri vergiler için değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve meydana geldiği dönem içinde düzeltme yapabilirler, bu vergiden mahsup edebilirler veya iade talebinde bulunabilirler. (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tâbi olan mallar için dönem şartı aranmaz. Şu kadar ki, iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması, yersiz veya fazla ödenen verginin alıcıya iade edilmesi ve bu işlemlerin defter kayıtları, belgeler ile beyannamede gösterilmesi şarttır.

2. a) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların, veraset yoluyla intikaller hariç ilk iktisabında istisna uygulanan malların istisnadan yararlananlar dışındakilerce iktisabında, ilk iktisabındaki matrah esas alınarak adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınır.

b) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların, ilk iktisap tarihinden itibaren beş yıl içinde 87.02 (Otobüs ve midibüs hariç), 87.03 veya 87.04 (“Diğerleri” grubu hariç) tarife pozisyonlarında yer alan mallara dönüştürülmesi halinde, daha önce ödenen vergi mahsup edilmek suretiyle bu malların ilk iktisabındaki matrah esas alınarak değişiklik uyarınca adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, değişikliğin kayıt ve tescili tarihinde dönüştürülen mallar için geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınır.

3. Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.

(*) (5228 sayılı Kanunla değişmeden önceki bent) b) (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanların, beş yıl içinde 87.03 tarife pozisyonunda yer alan mala dönüştürülmesi halinde daha önce ödenen vergi mahsup edilmek suretiyle bu malların ilk iktisabındaki matrah esas alınarak değişiklik uyarınca adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, değişikliğin kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan oran üzerinden, bu tarihte özel tüketim vergisi alınır.

VERGİLENDİRME DÖNEMİ

Kanunun 14. maddesinde mal grupları itibariyle iki ayrı vergilendirme dönemi belirlenmiştir. Buna göre:

- (1) sayılı listede yer alan malların teslimlerinde vergilendirme dönemi her ayın ilk 15 günlük birinci ve kalan günlerden oluşan ikinci dönemlerden oluşmaktadır.

- (3) ve (4) sayılı listelerdeki mallar için ile (2) sayılı listede yer alan mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların tesliminde vergilendirme dönemi faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleri olarak belirlenmiştir.

- (2) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi taşıtlarda vergilendirme dönemi olmayıp ilk iktisap ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce verginin beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.

BEYANNAME VERME ZAMANI

Listeler bazında beyanname verme zamanları:

- Kanuna ekli (1) sayılı listedeki mallara ait (1A) numaralı Özel Tüketim Vergisi beyannamesi, vergilendirme dönemini izleyen 10. gün akşamına kadar,

- (2) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlara ait (2B) numaralı beyanname vergilendirme dönemini izleyen ayın 15. günü akşamına kadar,

- (3) sayılı listedeki mallara ait (3C) numaralı beyanname vergilendirme dönemini izleyen ayın 15. günü akşamına kadar,

KDV yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine verilecektir.

- (2) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında düzenlenecek (2A) numaralı Özel Tüketim Vergisi beyannamesi, ilk iktisaptan önce bu işlemlerin yapıldığı yerde tek vergi dairesi varsa bu vergi dairesince, birden fazla vergi dairesi varsa motorlu taşıtlar vergisi ile görevli vergi dairesine verilir. (Ankara da Yeğenbey, İstanbul ve İzmir de Nakil Vasıtaları Vergi Dairelerine verilir.)

Bu mallar için ilk iktisap işleminden sonra vade farkı uygulanması durumunda, vade farkı üzerinden hesaplanacak vergi, ilk iktisaptaki beyannameye atıfta bulunularak, bu beyanname bilgilerine göre düzenlenecek beyanname ile aynı vergi dairesine beyan edilecek ve ödenecektir. Vade farkı için düzenlenen beyannamede matrah olarak tahakkuk ettirilen vade farkının yazılacağı tabidir.

- Öte yandan, sürekli Özel Tüketim Vergisi mükellefiyeti gerektiren faaliyeti olmayan kişi veya kurumların müzayede suretiyle yaptıkları satışlardan doğan vergiyi, satış bedelini tahsil ettikleri gün mesai saati bitimine kadar beyan etmeleri ve vergiyi de bu sürede ödemeleri gerekmektedir.

ÖDEME ZAMANI

Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler Özel Tüketim Vergisini beyanname verme süresi içinde öderler.

- Malın ithalinde ödenen vergi, ithalat vergileri ile aynı zamanda ödenir.

- İthalat vergilerine tabi olmayan mallara ait Özel Tüketim Vergisi ise gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyannamenin veya diğer belgelerin tescili tarihindeki esaslara göre bu tarihteki oran veya tutarlar üzerinden hesaplanarak tahsil edilir.

- Kayıt ve tescile tabi taşıtlarda Özel Tüketim Vergisinin, beyannamenin verildiği günde ödenmesi gerekmektedir.

VERGİNİN İADESİ

Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (1), (3) ve (4) sayılı listelerde yer alan mallar ile (2) sayılı listede yer alan mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya diğer nedenlerle matrahta değişiklik meydana geldiği yada fazla veya yersiz vergi uygulanması halinde vergiye tabi işlemin yapıldığı döneme ait beyannamede döneme ait beyannamede gerekli düzeltme yapılabilir. Bu durumların meydana geldiği dönemde düzeltme, mahsup ve iade olanağı sağlanmıştır. Bu değişikliklerin yapılabilmesi için iade olunan malların fiilen işletmeye girmiş olması, yersiz veya fazla ödenen verginin alıcıya iade edilmesi ve bu işlemlerin belgelerde, defter kayıtlarında ve beyannamelerde gösterilmesi gerekir.

Kanuna ekli (2) sayılı listede yer alan mallardan kayıt ve tescile tabi olanların kayıt ve tescilden sonra iade edilmesi halinde Özel Tüketim Vergisinin düzeltilmesi, indirimi veya iadesi mümkün değildir. Ancak, bu mallar kayıt ve tescile tabi olmakla birlikte 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca iade edilenlere ait vergi, dönem şartı aranmaksızın iade veya mahsup edilebilecektir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
Gümrük İdarelerince Alınan Özel Tüketim Vergisine İlişkin Hükümler

MADDE 16. – 1. İthalde alınan özel tüketim vergisi gümrük makbuzunda ayrıca gösterilir. İthalat vergilerinin maktu veya sabit oranlı alındığı hallerde tarife, malın ithalinde alınacak özel tüketim vergisi de dahil edilmek suretiyle tespit olunur.

2. 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile diğer kanunlar gereğince ithalat vergileri teminata bağlanarak işlem gören mallara ait özel tüketim vergisi de aynı usule tâbi tutulur.

3. Bu Kanuna göre gümrükte vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek ithal edilen malların hiç alınmamış veya eksik alınmış özel tüketim vergisi ile vergiden müstesna olduğu halde yanlışlıkla alınan veya fazla alındığı anlaşılan özel tüketim vergisi hakkında 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki esaslara göre işlem yapılır. İthal edilecek mala ilişkin beyan üzerinden hesaplanan vergiler ile muayene ve denetleme sonucu hesaplanan vergiler arasındaki farklarda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu uyarınca ithalat vergileri noksanlıklarında uygulanacak esaslara göre para cezası kesilir.

4. (I) sayılı listedeki malların ithalinde, ödenecek özel tüketim vergisine karşılık olmak üzere türü, tutarı ve çözümüne ilişkin usul ve esasları Maliye Bakanlığınca belirlenmek suretiyle teminat alınır.

ALTINCI BÖLÜM
Diğer Hükümler

Özel tüketim vergisi hâsılatının paylaşımı

MADDE 17. – 1. Bu Kanuna ekli (I) sayılı listede yer alan mallardan tahsil edilen özel tüketim vergisi hâsılatının tamamından, (II) sayılı listede yer alan mallardan tahsil edilen özel tüketim vergisi hâsılatının % 28’inden ve (III) sayılı listede yer alan mallardan tahsil edilen özel tüketim vergisi hâsılatının % 60’ından, 2380 sayılı Belediyelere ve İl Özel İdarelerine Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu hükümlerine göre mahallî idarelere pay verilmez.

2. Bu Kanuna ekli (III) sayılı listede yer alan mallar üzerinden tahsil edilen özel tüketim vergisi hâsılatından;

a) 3238 sayılı Kanunla kurulan Savunma Sanayii Destekleme Fonuna % 7,9 oranında pay ayrılır. Bu hükme göre ayrılacak pay, Maliye Bakanlığınca, tahsilâtın yapıldığı ayı takip eden ayın sonuna kadar T.C. Merkez Bankasındaki Fon hesabına yatırılır.

b)

c)

d)

e) 3.1.2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 5 inci maddesinde yer alan giderlerde kullanılmak üzere % 0,2 oranında pay ayrılır.

3.

4.

Bakanlar Kurulu, bu madde uyarınca özel tüketim vergisi hasılatından verilecek paylara ilişkin oranları topluca veya ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye yetkilidir.

(*) (5281 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki ibare) 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun hükümlerine

(**) (5217 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki bent ) % 18 oranında hesaplanarak Maliye Bakanlığı merkez saymanlığına yatırılan paylar onbeş gün içinde, Maliye Bakanlığınca bir yandan bütçeye gelir, diğer yandan % 16’sı dağılımı Başbakan onayı ile belirlenmek suretiyle Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü ile Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü bütçelerinde, % 52’si Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinde, % 32’si ise Sağlık Bakanlığı bütçesinde açılacak özel tertiplere ödenek kaydedilir ve parası merkez saymanlığınca aynı süre içinde bir kamu bankasında anılan kurumlar adına açılacak özel hesaplara yatırılır. Bu kaynaktan yapılacak harcamalar 1050 sayılı Muhasebei Umumiye Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa ve 832 sayılı Sayıştay Kanununun 30 ilâ 37 nci maddelerinde yer alan vize ve tescil hükümleri ile 180 sayılı Bayındırlık ve İskan Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 32 nci maddesi hükümlerine tâbi değildir. Bu ödeneklerden yılı içerisinde harcanmayan miktarlar ertesi yıl bütçelerine devren gelir ve ödenek kaydolunur. Bu hükümlere göre yapılacak harcamalardan yatırım niteliğinde olanlar yıllık programla ilişkisi kurulmak üzere yılı içerisinde Devlet Plânlama Teşkilâtı Müsteşarlığına bildirilir.
(***) (5217 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki bent ) 4342 sayılı Mera Kanununun 30 uncu maddesinde belirtilen harcamalarda kullanılmak üzere % 1 oranında pay ayrılır. Bu pay hakkında da anılan madde hükümleri uygulanır.

(****) (5217 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki bent ) 13.10.1988 tarihli ve 3480 sayılı Kanun hükümlerine göre hak sahiplerine ödenmek üzere % 3,4 oranında pay ayrılır. Bu hükme göre ayrılacak pay, Maliye Bakanlığınca bir kamu bankası nezdinde “Malûller, Şehit Dul ve Yetimleri Hesabı” adıyla Maliye Bakanlığı adına açılacak hesaba, verginin tahsil edildiği ayı izleyen ay içinde merkezden aktarılır. Bu paralar, Maliye Bakanlığınca vadeli, vadesiz bir veya birden fazla hesapta bulundurulabilir ve cari faiz oranından az olmamak üzere yatırıldığı günden itibaren faize tâbi tutulur. Bankalara, bu hesapla ilgili hizmetler için masraf veya komisyon adı altında herhangi bir ödeme yapılmaz. Diğer kanunlarda, 13.10.1988 tarihli ve 3480 sayılı Kanunun 1 ve 2 nci maddelerine yapılan atıflar bu bende yapılmış sayılır. Bakanlar Kurulu bu bentte yer alan oranı bir katına kadar artırmaya yetkilidir.

(*****) (5217 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki fıkra) Bu Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan mallar üzerinden tahsil edilen özel tüketim vergisi hâsılatından % 28 oranında hesaplanarak Maliye Bakanlığı merkez saymanlığına yatırılan paylar onbeş gün içinde, Maliye Bakanlığınca bir yandan bütçeye özel gelir, diğer yandan bu maddenin (2) numaralı fıkrasının (b) bendinde sayılan kurumların bütçelerinde açılacak özel tertiplere aynı hükümler çerçevesinde ödenek kaydedilir. Bu kaynağın paylaşımı ve yapılan harcamalar da anılan bent hükmüne tâbidir.

(******) (5217 sayılı Kanunla değişmeden önceki fıkra) Bakanlar Kurulu, bu madde uyarınca özel tüketim vergisi hâsılatından verilecek paylara ilişkin oranları topluca veya ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, (2) numaralı fıkranın (b) bendi ile (3) numaralı fıkrada belirtilen kurumların alacakları payları kendi içinde yirmi puana kadar artırmaya veya indirmeye yetkilidir.

Yürürlükten kaldırılan hükümler

MADDE 18. – 1. 10.9.1960 tarihli ve 79 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin (c) bendi,

2. 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı trafik harçlarını düzenleyen (9) sayılı tarifenin “(I.) Tescil harçları” bölümü,

3. 1318 sayılı Finansman Kanununun 1 ilâ 10 uncu maddeleri ile geçici 1, geçici 2 ve geçici 3 üncü maddeleri,

4. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 60 ıncı maddesi,

5. 3074 sayılı Akaryakıt Tüketim Vergisi Kanunu,

6. 7.11.1985 tarihli ve 3238 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendi,

7. 24.3.1988 tarihli ve 3418 sayılı Kanunun 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 39 uncu maddeleri,

8. 13.10.1988 tarihli ve 3480 sayılı Kanunun 1 ve 2 nci maddeleri,

9. 16.8.1997 tarihli ve 4306 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin (A) fıkrasının (2) numaralı bendi ile (B) fıkrası,

10. 4342 sayılı Mera Kanununun 30 uncu maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi,

11. 21.2.2001 tarihli ve 4629 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin (A) fıkrasının (a) bendinin (3) numaralı alt bendi,

12. 20.6.2001 tarihli ve 4684 sayılı Kanunun geçici 3 üncü maddesinin (d) fıkrasının (1) ve (3) numaralı alt bentleri,

13. 3.1.2002 tarihli ve 4733 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile aynı maddenin ikinci fıkrası,

Yürürlükten kaldırılmıştır.

GEÇİCİ MADDE 1. – Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce teslimi, iktisabı veya ithali gerçekleşen mallara ait vergi, harç, fon ve paylar, bu işlemlerin gerçekleştiği tarihte yürürlükte bulunan hükümlere göre tahsil edilir. Maliye Bakanlığı, vergi mükerrerliğini önlemek amacıyla bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.

GEÇİCİ MADDE 2. – Bu Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallardan ilgili mevzuatı gereğince Türkiye’de kayıt ve tescil edilmiş olanların, bu Kanunun yayımlandığı tarihten itibaren iktisabında veya vekaletname ile tasarruf hakkının devralınmasında 1318 sayılı Finansman Kanununun taşıt alım vergisine ilişkin hükümleri, 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı trafik harçlarını düzenleyen (9) sayılı tarifenin “(I.) Tescil harçları” bölümü ve 4306 sayılı Kanunun geçici 1 inci maddesinin (A) fıkrasının (2) numaralı bendi uygulanmaz.

GEÇİCİ MADDE 3. –Bu maddenin yayımı tarihinden 31.12.2004 tarihine kadar 4760 sayılı Kanuna ekli (II) sayılı listedeki [(87.11), (88.02), (8901.10.10.00.11), (8901.10.90.00.11) ve (89.03) G.T.İ.P. numaralı araçlar hariç] kayıt ve tescile tâbi 20 ve daha büyük yaştaki taşıt araçları adına kayıtlı olan gerçek veya tüzel kişiler tarafından, bu araçların bir daha kullanılmamak üzere hurdaya çıkartılarak, hurdaya çıkarılan araçla aynı cinsten [(87.03) G.T.İ.P. numaralı araçlardan sadece motor silindir hacmi 1600 cm3'ü geçmeyen] bir aracın ilk iktisabında özel tüketim vergisi 3.500.000.000 (2004 yılı için 4.500.000.000) lira eksik hesaplanır. Verginin bu tutarın altında olması halinde özel tüketim vergisi hesaplanmaz.

5.1.1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanunu kapsamına giren kurumlar (belediyeler hariç) bu indirimden yararlanmazlar.

Hurdaya çıkartılan araçların yaşı, tescil işleminin yapıldığı yıl dikkate alınmaksızın, tescil belgesinde yazılı model yılında aracın bir yaşında olduğu kabul edilmek suretiyle tespit olunur.

Hurdaya çıkartılacak taşıtın birden fazla gerçek veya tüzel kişi adına tescilli olması halinde; bunların ilk iktisaplarında eksik hesaplanacak vergi tutarı, hurdaya çıkartılan taşıttaki hisseleri nispetine göre bulunur.

Bakanlar Kurulu, bu madde uyarınca eksik hesaplanacak özel tüketim vergisi tutarını yarısına kadar indirmeye, kanunî tutarına kadar yeniden çıkarmaya yetkilidir.

Bu maddenin uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.

GEÇİCİ MADDE 4. –29/11/1994 tarih ve 4046 sayılı Kanun kapsamına alınan kuruluşlara ait malların aynı Kanun hükümleri kapsamında devredilmesi halinde vergiyi doğuran olay, bu malları devralanlar tarafından tesliminde gerçekleşir ve özel tüketim vergisinin mükellefi bu teslimi gerçekleştirenlerdir.

(5335 sayılı Kanunun 20' inci maddesiyle eklenen geçici madde Yürürlük; 27/4/2005) 4046 Sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun kapsamına alınan kurum ve kuruluşlara ait malların 4046 hükümleri kapsamında devredilmesi ( özelleştirilmesi ) halinde, vergiyi doğuran olay, bu malları devralanlar tarafından tesliminde gerçekleşir ve Özel Tüketim Vergisinin mükellefi bu teslimi gerçekleştirenlerdir.

Yürürlük

MADDE 19. - Bu Kanunun;

a) Geçici 2 nci maddesi yayımı tarihinde,

b) 15 inci maddesinin 2 numaralı fıkrasının (b) bendi 1.8.2003 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

c) Diğer hükümleri 1.8.2002 tarihinden geçerli olmak üzere yayımı tarihinde,

Yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 20. – Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

1 SERİ NO'LU ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ' NİN 3 SERİ NO 'LU ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ İLE DEĞİŞEN ŞEKLİ

6.6.2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 19 uncu maddesinin (c) bendi hükmüne göre, özel tüketim vergisi (bundan sonra “ÖTV” olarak belirtilecektir) 1 Ağustos 2002 tarihinde yürürlüğe girmektedir. Bu Tebliğde ÖTV Kanunu hükümleri ile Kanunun uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.

1. VERGİNİN KONUSU

Verginin konusunu, ÖTV kapsamına giren malların teslimi, ilk iktisabı veya ithali oluşturmaktadır. ÖTV kapsamına giren mallar, Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı listelerde Türk Gümrük Tarife Cetvelinde yer alan Gümrük Tarife İstatistik Pozisyon (GTİP) numaraları itibariyle tespit edilmiştir.

ÖTV Kanununun 1 inci maddesinde, verginin konusuna giren malların bir defaya mahsus olmak üzere vergiye tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır. Bu nedenle tesliminde, ilk iktisabında veya ithalinde ÖTV ödenen malların daha sonraki teslimlerinde vergi uygulanmayacaktır.

1. 1. (I) SAYILI LİSTE

(I) sayılı listedeki mallar için verginin konusu, bu malların ithalatçıları veya rafineriler de dahil olmak üzere imalatçıları tarafından teslimi veya ÖTV uygulanmadan önce müzayede suretiyle satışıdır. Petrol ürünleri ve doğalgaz türevlerinden oluşan (I) sayılı liste (A) ve (B) cetvellerinden meydana gelmektedir.

1. 1. 1. (A) Cetveli: (A) cetvelinde, ÖTV Kanununun yürürlüğe girmesinden önce uygulanan akaryakıt tüketim vergisi ve akaryakıt fiyat istikrar payına tabi olan doğalgaz, akaryakıt ürünleri ve sıvılaştırılmış petrol gazı (LPG) ile anılan vergi ve paya tabi olmamakla birlikte söz konusu mallara ikame edilmesi mümkün bulunan petrol türevleri, baz yağlar, madeni yağlar, petrokok ve benzeri diğer mallar yer almaktadır.

1. 1. 2. (B) Cetveli: (B) cetvelinde, temelde sanayi girdisi olan solvent ve benzeri ürünler ile bunların türevleri yer almaktadır. Ancak Kanunun 8 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasında düzenlenen ve Tebliğin (9.1.) bölümünde açıklanan tecil-terkin uygulaması suretiyle, bu malların sanayide kullanımında ek bir vergi yükü getirilmemesi sağlanmaktadır.

1. 2. (II) SAYILI LİSTE

Bu listede, ÖTV Kanununun yürürlüğe girmesinden önce ilk iktisaplarında taşıt alım vergisi ve ek taşıt alım vergisi uygulanan motorlu taşıtlar (traktör hariç) ile anılan vergilere tabi olmamakla birlikte bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce yükseltilmiş oranda katma değer vergisi (bundan sonra “KDV” olarak belirtilecektir) uygulanan taşıtlar yer almaktadır. Bu araçların aksam ve parçaları ise ÖTV’ye tabi değildir.

Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan motorlu taşıt araçları, kayıt ve tescile tabi olanlar ile kayıt ve tescile tabi olmayanlar şeklinde iki gruba ayrılmaktadır.

(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi olan araçların ilk iktisabı verginin konusuna girmektedir. Bu listedeki araçlardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar için verginin konusu, sözü edilen araçların ithali veya imal ya da inşa edenler tarafından teslimi ile ÖTV uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışıdır.

1. 2. 1. Kayıt ve Tescile Tabi Olan Araçlar : ÖTV Kanununun 1 inci maddesinde geçen “kayıt ve tescile tabi olanlar” ifadesi:

i. Kara taşıtları için, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve Karayolları Trafik Yönetmeliğine göre trafik tescil kuruluşunca, askeri araçlar ile çeşitli anlaşmalara göre askeri amaçla ülkemizde bulunan kuruluşlara ait araçlar için Türk Silahlı Kuvvetlerince,

ii. Deniz taşıtları için, belediyeler veya liman başkanlıklarınca,

iii. Hava taşıtları için, Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce,

tescil edilmesi zorunlu olan araçları kapsamaktadır.

1. 2. 2. Kayıt ve Tescile Tabi Olmayan Araçlar: (II) sayılı listede yer alan taşıt araçlarından yukarıda sayılanlar dışında kalan araçlar, ÖTV Kanunu uygulamasında “kayıt ve tescile tabi olmayan araçlar” olarak değerlendirilecektir. Örneğin, kar üzerinde hareket etmeye yarayan araçlar ile golf sahalarında insan taşımada kullanılan araçlar bu kapsamdadır.

1. 3. (III) SAYILI LİSTE

Kanuna ekli (III) sayılı listede yer alan mallar için verginin konusu, bunların ithali, imalatçıları tarafından teslimi ve ÖTV uygulanmadan önce müzayede suretiyle satışıdır.

Bu listede; kolalı gazoz, alkollü içkiler, sigara, sigarillo, puro gibi tütün mamulleri ile içilen, çiğnenen veya enfiye olarak kullanılan tütün mamulleri yer almaktadır.

1. 4. (IV) SAYILI LİSTE

ÖTV Kanununa ekli (IV) sayılı listedeki malların ithali veya imalatçıları tarafından teslimi ile ÖTV uygulanmadan önce müzayede suretiyle satışı verginin konusunu oluşturmaktadır. Bu listede, daha önce KDV oranlarına ilişkin 92/3896 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki (III) sayılı listede yer aldığı için yükseltilmiş KDV oranı uygulanan mallar [ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki taşıt araçları hariç] yer almaktadır. Bunlar; havyar ve havyar yerine kullanılan ürünler, ıtriyat ve parfümeri ürünleri, kürkten giyim eşyası ve aksesuarlar, kristal sofra ve mutfak eşyaları, değerli taşlar ve bunlardan mamul ziynet eşyaları, beyaz eşyalar, ses ve görüntü cihazları, telsiz-telefon cihazları, kristal avizeler, fil dişi, kemik, bağa, boynuz gibi hayvansal maddelerden mamul eşya, silahlar, oyun makine ve aletleri ile muzır neşriyat kapsamında bulunan yayınlar olarak sayılabilir.

2. TANIMLAR

ÖTV Kanununun uygulanmasına ilişkin olarak Kanunun 2 nci maddesinde yer alan tanımlarla ilgili açıklamalar aşağıdadır.

2. 1. Teslim ve Teslim Sayılan Haller

Kanunun 2 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (e) bendinde teslim deyimi tanımlanmış, aynı maddenin 2 ve 3 numaralı fıkralarında ise teslim sayılan haller belirtilmiştir. Teslim ve teslim sayılan haller, 1 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (II/A ve B) bölümlerinde yapılan açıklamalara göre değerlendirilecektir.

2. 2. İthalat

Verginin konusuna giren malların Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine girişi ithalat olarak tanımlanmıştır. Gümrük Kanununun geçici ithalat ve hariçte işleme rejimleri ile geri gelen eşyaya ilişkin hükümleri uyarınca Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren mallar da genel olarak ithal edilmiş sayılmaktadır.

2. 3. İlk İktisap

ÖTV Kanununda ilk iktisap deyimi, (II) sayılı listedeki mallardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların kullanılmak üzere ithali veya motorlu araç ticareti yapanlardan ya da müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerden iktisabını ifade etmektedir.

Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olan bu malların motorlu araç ticareti yapanlar tarafından kullanılmaya başlanması, aktife alınması veya adlarına kayıt ve tescil ettirilmesi de ilk iktisaptır.

Ayrıca, kayıt ve tescil edilmiş olsa dahi, bu mallardan 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri gereğince alıcıları tarafından iade edilenlerin, aynen veya bir işlem gördükten sonra motorlu araç ticareti yapanlardan iktisabı da ilk iktisap sayılacaktır.

Ana bayi, bölge bayii, yetkili satıcı ve acentelerin bu durumlarını tevsik etmeleri şartıyla; bayisi, yetkili satıcısı veya acentesi bulunduğu fabrikaların imal ettiği plakasız taşıtları satmak üzere iktisap etmeleri ile ithalatçıların Sanayi ve Ticaret Bakanlığından (Tüketicinin ve Rekabetin Korunması Genel Müdürlüğü) aldıkları “Garanti Belgesi”ne istinaden satmak üzere yurt dışından taşıt aracı ithal etmeleri ilk iktisap sayılmayacaktır.

2. 4. Kayıt ve Tescil

Kanunun (2/1-c) maddesinde kayıt ve tescil, motorlu kara taşıtlarının Karayolları Trafik Kanunu ile Karayolları Trafik Yönetmeliği hükümlerine göre ilgili kurumlar tarafından kayıt ve tescil edilmesi, hava taşıma araçlarının Ulaştırma Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünce tutulan sivil hava vasıtaları siciline, deniz taşıma araçlarının da belediye veya liman siciline kayıt ve tescil edilmesi olarak tanımlanmıştır.

2. 5. Motorlu Araç Ticareti Yapanlar

Bu Kanunun uygulanmasında motorlu araç ticareti yapanlar, kayıt ve tescile tabi olan araçları satmak üzere; imal, inşa veya Sanayi ve Ticaret Bakanlığından alınan “Garanti Belgesi”ne istinaden ithal edenler, fabrika, ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca bu nitelikte olduğu tespit edilenlerdir.

Sanayi ve Ticaret Bakanlığından “Garanti Belgesi” alan ithalatçılar, bu belgenin aslını veya noter tarafından onaylı bir örneğini gümrük idaresine vermek suretiyle ithalatta ÖTV ödemeksizin işlem yaptırabileceklerdir. Bu uygulamadan yararlanan ithalatçılar, Sanayi ve Ticaret Bakanlığından aldıkları garanti belgesinin, aslının aynı olduğu imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopilerini, bu kapsamda ithal edilen taşıt aracının ilk iktisabına ilişkin olarak verecekleri ÖTV beyannamesine de ekleyeceklerdir. Vergi dairesi, ithal edilen araç ile beyanda bulunulan araca ait bilgileri kontrol edecektir.

Kanunda “Maliye Bakanlığınca bu nitelikte oldukları tespit edilenler” olarak nitelendirilenler, Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş motorlu araçlar üzerinde tadilat veya ek imalat yapmak suretiyle motorlu araç ticaretiyle uğraşan kişi ve kurumlardır. Bunların motorlu araçların tadilatını veya bu araçlarla ilgili ek imalat yaptıklarını gösteren sanayi sicil belgesi sahibi olmaları gerekmektedir. Bu mükellefler durumlarını tevsik eden sanayi sicil belgesinin noterce onaylı örneğiyle birlikte Maliye Bakanlığına (Gelirler Genel Müdürlüğü) başvuracaklardır. Maliye Bakanlığınca yapılacak değerlendirme sonucu başvuru sahibi mükelleflere, kayıt ve tescile tabi olan motorlu araçların tadilatı veya ek imalatını yaparak bunları satmak üzere alımında veya ithalinde ÖTV uygulanmaması gerektiğine dair bir yazı verilecektir. Bu yazının bir örneği, Maliye Bakanlığınca mükellefin ÖTV yönünden bağlı olduğu vergi dairesine gönderilecektir.

Maliye Bakanlığından söz konusu yazıyı alan mükellefler, trafik şube ve bürolarına kayıt ve tescil edilmemiş taşıt araçlarını tadilat ya da ek imalat yaparak satmak üzere iktisap veya ithalatlarında, bu yazının aslını veya noter tarafından onaylı bir örneğini satıcıya veya gümrük idaresine vermek suretiyle ÖTV ödemeksizin işlem yaptırabileceklerdir.

Ayrıca kamu kurum ve kuruluşlarına motorlu araç temin eden Devlet Malzeme Ofisi Genel Müdürlüğü, Bölge Müdürlükleri ve Satış Müdürlüklerinin de, yukarıda belirtilen niteliklere bakılmaksızın, motorlu araç ticareti yapanlar kapsamında değerlendirilmesi uygun görülmüştür.

Bu Tebliğin yayımından önce taşıt alım vergisi uygulamasına ilişkin olarak verilen “Motorlu Araç Ticareti Faaliyet Belgeleri” ile mükelleflerin bu nitelikte olduklarına dair Maliye Bakanlığınca verilen yazıların ÖTV uygulamasında geçerliliği bulunmamaktadır.

3. VERGİYİ DOĞURAN OLAY

ÖTV Kanununun 3 üncü maddesinde vergiyi doğuran olay, işlemlerin özelliklerine göre ayrı ayrı tayin ve tespit edilmiştir.

Vergiyi doğuran olay; (I) sayılı listedeki malların imalatçıları ve ithalatçıları tarafından teslimi; (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların ithali veya bunları imal edenler tarafından teslimidir. Ayrıca (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların ÖTV uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışında da vergiyi doğuran olay malın teslimidir.

(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlar için vergiyi doğuran olay, bu malların ilk iktisabıdır.

Diğer yandan, vergi alacağının güvence altına alınması amacıyla, malın tesliminden önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere vergiyi doğuran olayın, fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi anında meydana geleceği hüküm altına alınmıştır.

Kısım kısım mal teslim edilmesinin mutad olduğu veya bu hususta mutabık kalındığı hallerde vergiyi doğuran olay; her bir kısmın teslimidir. Örneğin, rafineri ile 1 yıllık akaryakıt ihtiyacı için sözleşme imzalayan bir akaryakıt bayiine, sözleşmeye konu akaryakıt miktarının tamamı için değil, teslim edilen her bir parti mal için ÖTV uygulanacaktır.

Komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, imalatçı veya ithalatçı tarafından malların komisyoncuya veya konsinyi işletmelere verildiği anda vergi doğmamaktadır. Bu tür teslimlerde vergiyi doğuran olay, malların komisyoncular veya konsinyi işletmeler tarafından alıcıya teslim edildiği tarihte meydana gelmektedir.

Öte yandan ithalatta vergiyi doğuran olay; 4458 sayılı Gümrük Kanununa göre vergi ödeme mükellefiyetinin doğması, ithalat vergilerine tabi olmayan işlemlerde ise gümrük beyannamesinin tescilidir.

4. MÜKELLEF VE VERGİ SORUMLUSU

4. 1. MÜKELLEF

4. 1. 1. Kayıt ve Tescile Tabi Araçların İlk İktisabında Mükellef

ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanlarda ÖTV’nin mükellefi, motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir. Buna göre Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olan araçların satışını yapan fabrika, ana bayi, bölge bayii, bayi, yetkili satıcı ve acenteler ile Maliye Bakanlığınca motorlu araç ticaretiyle uğraştığına dair belge verilenler ÖTV mükellefidir. Kayıt ve tescile tabi araçların ithalinde mükellef, bu araçları kullanmak, aktife almak veya kayıt ve tescil ettirmek üzere ithal edenlerdir.

4. 1. 2. Diğer Mallarda Mükellef

(II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi olmayan araçlar ile (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallarda verginin mükellefi; bu malları imal veya ithal edenler ya da ÖTV uygulanmadan önce bu malların müzayede suretiyle satışını gerçekleştirenlerdir.

4. 2. VERGİ SORUMLUSU

ÖTV mükelleflerinin Türkiye’de ikametgahının, işyerinin, kanuni ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde, verginin konusuna giren malları mükelleften teslim alanlar veya adına hareket edenler, ÖTV’nin beyanı ve ödenmesiyle ilgili ödevlerin yerine getirilmesinden mükellef gibi sorumlu olacaklardır.

4. 3. MÜTESELSİL SORUMLULUK VE CEZA UYGULAMASI

ÖTV Kanununun 13 üncü maddesinin 1 numaralı fıkrası ile rafineriler, kendilerine fason olarak rafine ettirilen ham petrolden elde edilen (I) sayılı listedeki petrol ürünlerinin tesliminde doğacak olan ÖTV’nin ödenmesinden, ham petrolü ithal edenlerle birlikte müteselsilen sorumlu tutulmuşlardır.

Aynı maddenin 2 numaralı fıkrasına göre, (I) sayılı listedeki malları teslim alanlar, bu malları daha yüksek tutarda vergiye tabi bir mal olarak kullanmak veya üçüncü kişilere satmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verirlerse, ziyaa uğratılan vergi kendilerinden vergi ziyaı cezası uygulanmak suretiyle tahsil edilecektir.

Kanunun 13 üncü maddesinin 3 numaralı fıkrası, vergi güvenliğinin sağlanması amacıyla (II) sayılı listedeki malların ilk iktisabı, teslimi veya ithaline ilişkin işlemleri gerçekleştirenlerin, bu işlemlerden önce ÖTV’nin ödendiğini gösteren belgeleri aramak zorunda olduklarını hükme bağlamıştır. Ayrıca ilk iktisabında istisna uygulanan bu malların istisnadan yararlanmayan kişi veya kuruluşlarca iktisabında, bu Tebliğin (15.2.) bölümünde açıklandığı şekilde verginin beyan edilip ödendiği de aranılacaktır. Bu sorumluluğu yerine getirmemek suretiyle gerekli verginin ödenmesinden önce işlem yapan gümrük memurları, kayıt ve tescile yetkili memurlar, motorlu araç ticareti yapanlar, bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştiren kişiler ile icra memurları ziyaa uğratılan vergi, vergi cezası ve gecikme faizinden mükellefle birlikte müteselsilen sorumlu tutulacaktır. Bu kişiler ödemek zorunda oldukları vergi, ceza ve faizler için mükellefe rücu hakkına sahip bulunmaktadırlar.

5. İSTİSNALAR

5. 1. İhracat İstisnası

ÖTV kapsamına giren malların ihracat teslimleri, Kanunun 5 inci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şartlar dahilinde vergiden istisna edilmiştir.

ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi olan araçlardan Türkiye’de kayıt ve tescil edilmemiş olanların ihracı halinde Türkiye’de ilk iktisap söz konusu olmayacağından, bu araçların ihracı ÖTV’nin konusuna girmemekte ve dolayısıyla ÖTV doğmamaktadır.

Bu nedenle ihraç edilen araçlar için beyanname verilmeyecektir.

5. 1. 1. ÖTV Mükelleflerinin İhracat Teslimleri

Yurt dışındaki müşterilere teslim edilen ve Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesinden çıkan mallar ÖTV’den istisna edilmiştir. Bu maddenin uygulanmasında yurt dışındaki müşteri tabiri; ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezleri yurt dışında olan alıcılar ile yurt içinde bulunan bir işletmenin yurt dışında faaliyet gösteren şubelerini ifade etmektedir.

ÖTV kapsamına giren malları imal veya inşa edenler, sözü edilen malları yurt dışındaki büro, temsilcilik, acente veya benzeri kuruluşlarına buralarda kullanılmak veya satılmak üzere tesliminde de ihracat istisnasından yararlanacaktır. Yabancı bayraklı gemilere, yabancı hava yolu firmalarının hava taşıma araçlarına ve uluslararası sefer yapan yerli deniz ve hava taşıma araçlarına yapılan teslimler de ihracat teslimi olarak değerlendirilecektir.

İhraç edilmeden önce yurt dışındaki alıcı adına hareket eden Türkiye’deki kişi ya da kuruluşlara veya bizzat alıcıya işlenmek ya da herhangi bir şekilde değerlendirilmek üzere Türkiye’de teslim edilen mallar için ihracat istisnası uygulanması mümkün değildir.

Yukarıdaki şartlara uygun olarak yapılacak ihracat teslimlerine ilişkin düzenlenecek faturada ÖTV hesaplanmayacaktır. Ancak ihraç konusu malların yurt dışına çıktığı, gümrük beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi ya da noter tarafından onaylı örneği, ihracatın gerçekleştiği dönemdeki ÖTV beyannamesine eklenmek suretiyle tevsik edilecektir. İhraç edilen mallarla ilgili olarak KDV istisnası nedeniyle gümrük beyannamesinin KDV beyannamesine eklenmiş olması halinde, ÖTV beyanı için mükelleften ayrıca gümrük beyannamesi istenilmeyecek, vergi dairesine ibraz edilen bu beyannamenin şef ve müdür yardımcısı tarafından onaylı fotokopileri kullanılacaktır.

5. 1. 2. ÖTV Ödenerek Satın Alınan Malların İhracı

ÖTV Kanununun 5 inci maddesinin 2 numaralı fıkrasında, ihraç edilen mallara ait alış faturaları veya benzeri belgelerde gösterilen ve beyan edilen ÖTV’nin ihracatçıya iade edilmesine ilişkin usul ve esasların belirlenmesi konusunda Maliye Bakanlığına yetki verilmiştir.

Bu hükme göre, ÖTV uygulanan malların ihraç edilmesi halinde bu verginin iadesi, sadece ÖTV mükelleflerinden satın alınan mallar için söz konusudur. ÖTV uygulanan safhadan sonraki satıcılardan alınan malların ihraç edilmesi halinde, alış belgelerinde görünmeyen ve malın fiyatına dahil edilmiş olan ÖTV iade edilmeyecektir. Örneğin, imalatçı (A)’nın ürettiği malları ÖTV ödeyerek satın alan (B) bu malları ihraç ettiği takdirde, (A)’nın satış faturasında gösterilen ve yine (A) tarafından beyan edilerek vergi dairesine ödenen ÖTV, bu vergiyi (A)’ya ödemiş olan (B)’ye iade edilecektir. Ancak (B)’nin imalatçı (A)’dan satın aldığı malları (C)’ye satması ve (C)’nin bu malları ihraç etmesi halinde, (A) tarafından beyan edilen ve (C)’nin satın aldığı malın fiyatına girmiş olan ÖTV’nin (C)’ye iadesi mümkün değildir. Aynı şekilde ÖTV ödenerek ithal edilen malların ithalatçısı tarafından ihraç edilmesi halinde, gümrüğe ödenen ÖTV ithalatçı-ihracatçıya iade edilebilecek, ÖTV’yi gümrüğe ödeyen ithalatçıdan satın alınan malların ihraç edilmesi halinde ise ÖTV’nin iadesi söz konusu olmayacaktır.

İhraç edilen mallara ait ÖTV’nin iadesinin talep edilmesi halinde, aşağıdaki belgelerin ihracatçının KDV yönünden bağlı olduğu vergi dairesine ibrazı gerekmektedir.

i. İhracatçı adına düzenlenen ve üzerinde ÖTV’nin gösterildiği fatura veya benzeri belge, ihraç edilen malların ithal edilmiş olması halinde ise ithalatta düzenlenen gümrük beyannamesi ve verginin ödendiğini gösteren gümrük makbuzu,

ii. İhraç edilen mala ait gümrük beyannamesi,

iii. İhraç edilen mala ilişkin yurt dışındaki müşteri adına düzenlenen fatura.

Yukarıdaki belgelerin asılları veya gümrük beyannamesi ile gümrük makbuzlarının gümrük idaresi veya noter tarafından tasdikli örneği, diğer belgelerin ise aslının aynı olduğuna dair bir şerh verilerek kaşe tatbiki ve imzalanması suretiyle firma yetkililerince onaylı fotokopisi vergi dairesine ibraz edilecektir.

Bu belgelerin vergi dairesine ibrazı üzerine, ilgili vergi dairesince ihraç edilen mala ait ÖTV’nin, mükellefi tarafından bağlı olduğu vergi dairesine (ithalatta gümrük idaresine) ödendiğinin teyidi alınacaktır. Bu tespitten sonra ihraç edilen mallara ait ÖTV, ihracat istisnasından doğan KDV iadeleri ile ilgili 84 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (I.) bölümünde belirlenen genel esaslar çerçevesinde nakden veya mahsuben iade edilecektir. İhraç edilen mallarla ilgili olarak ÖTV’nin yanı sıra nakden veya mahsuben KDV iadesi de talep edilmesi halinde, yukarıda belirtilen belgelerden KDV iadesi için ibraz edilmiş olanlar mükelleften ayrıca istenilmeyecek, vergi dairesine ibraz edilen belgelerin şef ve müdür yardımcısı tarafından onaylı fotokopileri kullanılacaktır.

5. 1. 3. İhraç Edilen Malların Geri Gelmesi

ÖTV mükelleflerince ihracat istisnası uygulanarak ihraç edilen malların, Gümrük Kanunu hükümlerine göre geri gelmesi halinde ithalatta ÖTV uygulanmayacaktır.

Ancak, ihracatçıların ÖTV iadesinden yararlandığı ihracat işlemine konu malların veya ÖTV ödemeksizin ihraç kaydıyla satın alarak ihraç ettiği malların geri gelmesi halinde, gümrük idaresince geri gelen mallar için ithalatın yapıldığı tarih itibariyle ÖTV uygulanacaktır. Bu nedenle geri gelen mallar için gümrük idaresi, ihracatçının ÖTV iadesinden veya tecil-terkin uygulamasından yararlanıp yararlanmadığını ihracatçının bağlı olduğu vergi dairesinden tespit edecek ve buna göre işlem yapacaktır.

İhraç kaydıyla yapılan teslimlere ilişkin olarak, ihraç kaydıyla teslimde bulunan mükellefin tecil edilen vergisi henüz terkin edilmemişse, ihracatçının ÖTV’yi gümrük idaresine ödediğinin tevsiki üzerine, vergi dairesince tecil edilen vergi gecikme zammı uygulanmaksızın terkin edilecektir.

Öte yandan, (I) sayılı listedeki malların ithali ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların motorlu araç ticareti yapanlar tarafından satılmak üzere ithali verginin konusuna girmediğinden, bu kapsamdaki malların ihracından sonra geri gelmesi halinde ÖTV uygulanmayacağı tabiidir.

6. DİPLOMATİK İSTİSNA

ÖTV Kanununun 6 ncı maddesi ile Kanuna ekli (I), (II) ve(III) sayılı listelerde yer alan malların, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilciliklerine, konsolosluklarına, uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlara ve bu kuruluşların diplomatik haklara sahip mensuplarına kendi ihtiyaçları için teslimi ve bunlar tarafından ithali veya ilk iktisabı ÖTV’den istisna edilmiştir.

Kanunun 10 uncu maddesinin 2 numaralı fıkrasının verdiği yetkiye istinaden, diplomatik istisnanın aşağıdaki şekilde yürütülmesi uygun görülmüştür.

a) İstisnadan, karşılıklı olmak kaydıyla yabancı devletlerin Türkiye’deki diplomatik temsilcilikleri, konsoloslukları ve bunların diplomatik statüyü haiz bulunan diplomatik misyon şefleri, diplomasi memurları, konsolosluklarda görevli misyon şefleri, meslekten konsolosluk memurları ile uluslararası anlaşmalarla vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlar ve bunların diplomatik haklara sahip mensupları yararlanabilecektir.

b) İstisna uygulamasında karşılıklılık esas olduğundan, ÖTV istisnasından yararlanacak olan temsilcilik ve konsolosluklar ile bunların diplomatik haklara sahip mensupları Dışişleri Bakanlığı ve Maliye Bakanlığınca birlikte belirlenecektir. İstisnadan yararlanan kuruluşlara Dışişleri Bakanlığınca ÖTV istisnasından yararlanacakları malları gösteren belge verilecektir. Bu belge, (I) ve (III) sayılı listelerdeki mallar için, varsa istisnadan yararlanılacak miktar veya tutarları da gösterir şekilde, (II) sayılı listedeki mallar için ise her bir taşıt aracı alımında ÖTV mükellefine verilmek üzere düzenlenecektir.

c) (I) sayılı listedeki malların ÖTV mükelleflerinden satın alınmasında, Dışişleri Bakanlığınca verilen belge ibraz edilerek, satın alınan mallar için ÖTV uygulanmaması sağlanacaktır. ÖTV mükellefleri, miktar veya tutar sınırlandırmasına bağlı olarak bu kapsamda teslim ettiği mal miktarı, tutarı, tarihi ve alıcıya ait bilgileri yazdığı ve yanına kaşe tatbik ederek imzaladığı bu belgenin bir fotokopisini, Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibrazla ilgili hükümlerine uygun olarak saklayacaklardır. Akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarının rafineriden aldığı malları istisnadan yararlanan kişi ve kuruluşlara tesliminde ise teslim tarihinde geçerli olan ÖTV tutarı teslim bedeline dahil edilmeyecektir. Akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarının bu suretle yaptığı teslimlere ilişkin tahsil etmediği ÖTV tutarı, rafinerilerden aldığı mallar için hesaplanacak ÖTV tutarından mahsup edilecektir. Mahsup için, istisnadan yararlananların ibraz ettiği Dışişleri Bakanlığınca düzenlenen ve üzerinde alıcıya ait bilgilerin, satılan mal miktarı, tutarı ve tahsil edilmeyen ÖTV tutarının da yazıldığı belgenin, aslının aynı olduğu akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşunca kaşe tatbik edilip imzalanmak suretiyle onaylanmış fotokopilerinin rafineriye verilmesi şarttır. ÖTV mükellefleri, istisnadan yararlananlara veya bunlara teslimde bulunan akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarına vergi uygulamadan teslim ettiği mal miktarını (1) numaralı ÖTV beyannamesinin 8 inci satırına yazarak üzerinden vergi beyan etmeyeceklerdir. Bu indirimin yapıldığı dönem ÖTV beyannamesine Dışişleri Bakanlığı yazısının, düzenlenen faturaların, varsa emanet mal çeklerinin aslının aynı olduğu imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopileri veya bu bilgileri gösteren işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış liste eklenecektir. ÖTV’nin yürürlüğe girmesinden önce istisnadan yararlananlara verilen emanet mal çekleri, bu çekler karşılığında teslim edilen mallar faturalarda ayrı ayrı gösterilmek ve istisnadan yararlanılabilecek miktarı aşmamak koşuluyla kullanılabilecektir.

Doğalgaz teslimlerinde istisna, doğrudan ÖTV mükellefi olan kuruluşların yanı sıra, doğalgaz dağıtım kuruluşları tarafından yapılan teslimlerde de uygulanabilecektir. Buna göre doğalgaz dağıtım kuruluşları (örneğin EGO Genel Müdürlüğü) Dışişleri Bakanlığınca belirlenecek miktarı aşmamak kaydıyla, istisnadan yararlanan kuruluşlardan faturanın düzenlendiği tarihte geçerli olan ÖTV tutarını tahsil etmeyecektir. Tahsil edilmeyen bu tutarlar, ÖTV mükellefi olan kuruluştan (örneğin BOTAŞ) yapılan doğalgaz alımları dolayısıyla hesaplanan ÖTV tutarından mahsup edilecektir. Dağıtım kuruluşu vasıtasıyla uygulanan istisnada ÖTV mükellefleri, beyannamenin 8. satırına bu istisna ile ilgili herhangi bir tutar yazmayacaklardır. Dağıtım kuruluşundan tahsil edilmeyen bu tutarlar, doğalgaz teslimine ilişkin beyanda bulunan ÖTV mükellefi tarafından, (1) numaralı ÖTV beyannamesinin 33. satırına yazılmak suretiyle ödenecek ÖTV’den indirilecektir. İstisnadan yararlananlar adına düzenlenen faturalar ile bu fatura bedelinin vergi tutarları kadar eksik tahsil edildiğine ilişkin belgelerin, aslının aynı olduğuna dair onaylanmış fotokopileri dağıtım kuruluşlarınca ÖTV mükellefine verilecektir. ÖTV mükellefi de bunların birer fotokopisini, ödeyeceği vergiden indirim yaptığı döneme ait ÖTV beyannamesine ekleyecektir.

d) (II) sayılı listedeki taşıt araçlarından kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında; (II) sayılı listedeki araçlardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar ile (III) sayılı listedeki malların ÖTV uygulanmadan önceki tesliminde veya ithalinde diplomatik istisna uygulanabilecektir. İstisna uygulamasından yararlanmak isteyen kişi veya kuruluşlar, işlemi yapacak olan ÖTV mükelleflerine veya gümrük idaresine, Dışişleri Bakanlığınca verilen belgeyi ibraz ederek bu işlemde ÖTV uygulanmamasını talep edeceklerdir. ÖTV mükellefleri veya gümrük idareleri, kendilerine ibraz edilen belgedeki bilgileri düzenleyeceği faturaya veya gümrük makbuzuna yazacaktır. Bu suretle yapılan teslimler veya ithalat için ÖTV hesaplanmayacak ve tahsil edilmeyecektir. Bu işlemin yapıldığı dönem beyannamesine, istisnadan yararlanan kişi veya kuruluşun mükellefe verdiği Dışişleri Bakanlığı yazısının ve işleme ilişkin olarak düzenlenen faturanın, aslının aynı olduğu işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış fotokopileri veya bu faturalardaki bilgileri gösteren işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanmış liste eklenecektir.

7. DİĞER İSTİSNALAR

7. 1. (I) Sayılı Listeye İlişkin İstisnalar

7. 1. 1. Askeri Amaçlı İstisna

ÖTV Kanununun 7 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (a) bendi ile (I) sayılı listede yer alan malların Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığının ihtiyacı için bu kuruluşlara veya bunların gerek göstermeleri üzerine ve işlemlerin bunlar adına yapılması koşuluyla akaryakıt ikmalini yapanlara teslimi ÖTV’den istisna edilmiştir. Bu hüküm uyarınca, ÖTV mükellefleri ile akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşları, anılan kurumların istisna kapsamında satın almak istedikleri malların cinsi ve miktarının belirtildiği yazısı üzerine bu kurumlara veya bunların akaryakıt ikmalini yapan kuruluşlara yapacağı teslimlerde ÖTV hesaplamayacaklardır. Akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarının rafineriden aldığı malları istisnadan yararlanan kuruma tesliminde ise teslim tarihinde geçerli olan ÖTV tutarı teslim bedeline dahil edilmeyecektir. Akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarının bu suretle yaptığı teslimlere ilişkin tahsil etmediği ÖTV tutarı, rafinerilerden aldığı mallar için hesaplanacak ÖTV tutarından mahsup edilecektir. Mahsup için, istisnadan yararlanan kurumun verdiği yazının, aslının aynı olduğu akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşunca kaşe tatbik edilip imzalanmak suretiyle onaylanmış fotokopilerinin rafineriye verilmesi şarttır. ÖTV mükellefleri bu kapsamda istisna uyguladıkları dönem beyannamesine, yukarıda bahsi geçen yazıların fotokopileri ile söz konusu teslimlere ait faturalardaki bilgileri gösteren ve işletme yetkililerince imzalanarak ve kaşe tatbik edilerek onaylanan listeyi ekleyeceklerdir.

7. 1. 2. Petrol Arama ve İstihsal Faaliyetlerinde İstisna

(I) sayılı listede yer alan malların, 6326 sayılı Petrol Kanunu hükümlerine göre petrol arama ve istihsal faaliyetinde bulunan kuruluşlara teslimi, Kanunun 7 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasının (b) bendi ile ÖTV’den istisna edilmiştir. Bu istisna; (I) sayılı listedeki malların mükellefleri veya akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşları tarafından 6326 sayılı Kanunda belirtilen; bir petrol hakkı sahibine ya da onun adına hareket eden temsilcisi veya Petrol İşleri Genel Müdürlüğünce kabul edilmiş müteahhidine yapılacak teslimlerde uygulanacaktır. İstisna uygulanacak olan ürünlerin bu kişi veya kuruluşlar tarafından münhasıran petrol arama ve istihsal faaliyetlerinde kullanılması gerekmektedir. İstisnadan yararlanmak isteyenler, satın almak istedikleri ürünlere ilişkin listeyi bir yazı ekinde Petrol İşleri Genel Müdürlüğüne vererek onaylanmasını talep edeceklerdir. Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, satın alınmak istenen malların petrol arama ve istihsal faaliyetinde kullanılacak ürünler olup olmadığını kontrol ederek bu listeyi onaylayacaktır. Onaylı listenin aslı veya noter onaylı bir örneği ÖTV mükelleflerine verilmek suretiyle satın alınacak ürünler için ÖTV hesaplanmaması veya akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarına verilmek suretiyle ÖTV tutarının teslim bedelinden indirilmesi sağlanacaktır. ÖTV mükellefleri, istisnadan yararlananlara veya onlara bu kapsamda mal teslim eden akaryakıt dağıtım ve pazarlama kuruluşlarına onaylı listede yer alan malları tesliminde ÖTV hesaplamayacak, sözü edilen onaylı listenin bir fotokopisini, teslimin yapıldığı döneme ait beyannameye ekleyecek ve bu listeleri 213 sayılı Vergi Usul Kanunununmuhafaza ve ibrazla ilgili hükümlerine uygun olarak saklayacaklardır.

7. 2. (II) Sayılı Listeye İlişkin İstisnalar

7. 2. 1. Malul ve Sakatlara Mahsus Taşıt Araçları İstisnası

Kanunun 7 nci maddesinin 2 numaralı fıkrası ile (II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallardan, sakatların kullanması için araçta sakatlığına uygun hareket ettirici özel tertibatı bulunan araçların, malül ve sakatlar tarafından bizzat kullanılmak üzere ilk iktisabı vergiden istisna edilmiştir. Ancak, bu istisnadan yararlananlar, 5 yıl süre ile ikinci bir defa bu istisnadan yararlanamayacaktır.

Bu istisnadan yararlanan kişilerin istisna uygulanan ilk iktisaplarına ilişkin ÖTV beyannamesi ekine, alıcının maluliyetine veya sakatlığına dair tam teşekküllü bir devlet hastanesinden alınan sağlık kurulu raporu ile aracın sakatlığa uygun olarak tadil edildiğine dair teknik belgenin aslı veya noter onaylı örneği ve alıcının “H” sınıfı sürücü belgesinin fotokopisi eklenecektir. Vergi dairesince kabul edilen beyanname ve ekleri incelenerek tahakkuk fişi ve istisna uygulandığını gösteren “ÖTV Ödeme Belgesi” düzenlenecek ve mükellefe verilecektir. Mükellefler, bu kapsamda istisna uygulanan işleminin bulunduğu ay için Tebliğ ekinde örneği bulunan (EK:1) formu, takip eden ayın onbeşinci günü akşamına kadar internetteki www.gelirler.gov.tr sayfasından indirerek düzenleyip otv@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine, bunun mümkün olmaması halinde örneğe uygun olarak düzenleyecekleri formu Gelirler Genel Müdürlüğünün (0 312) 311 45 10, 311 35 20 telefaks numaralarına göndereceklerdir.

Malul ve sakatların kullanmak üzere yurt dışından ithal edeceği taşıt araçları için de bu belgelerin gümrük idaresine ibrazı üzerine istisna uygulanacaktır. İstisna kapsamında taşıt aracı ithal edenlerin kimlik bilgileri (Adı, soyadı, ana ve baba adı, doğum yeri ve tarihi) ve sakatlığı ile ithal edilen taşıt aracının özelliklerini (G T İ P numarası, cinsi, modeli, markası, tipi, motor silindir hacmi) gösteren listeler gümrük idarelerince aylık olarak hazırlanarak, takip eden ayın onbeşinci günü akşamına kadar yukarıda belirtildiği şekilde otv@gelirler.gov.tr elektronik posta adresine veya Gelirler Genel Müdürlüğünün (0 312) 311 45 10, 311 35 20 telefaks numaralarına gönderilecektir.

Öte yandan, istisna kapsamında iktisap edilen araçların istisnadan yararlananlar dışındakilere satışında, bu Tebliğin (15.2.) bölümündeki açıklamalar çerçevesinde vergileme yapılacaktır.

7. 2. 2. Türk Hava Kurumunun Alımlarında İstisna

Kanunun 7 nci maddesinin 3 numaralı fıkrasına göre, (II) sayılı listede yer alan uçak ve helikopterlerin Türk Hava Kurumu tarafından ilk iktisabı ÖTV’den müstesnadır. İstisna kapsamında bu araçları anılan Kuruma teslim edecek kişi veya kuruluşlar ile ithalatı gerçekleştirecek gümrük idaresi ÖTV uygulamaksızın işlem yapacaktır.

7. 3. (IV) Sayılı Listeye İlişkin İstisnalar

7. 3. 1. Güvenlik Kuruluşlarının Silah Alımlarına İlişkin İstisna

(IV) sayılı listede yer alan mallardan revolverler ve tabancalar ile ateşli ve sürgülü diğer silahların, tüfeklerin, diğer cihazlar ve benzerlerinin; Milli Savunma Bakanlığı, Jandarma Genel Komutanlığı, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Milli İstihbarat Teşkilatı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğüne teslimi veya bu kuruluşlar tarafından ithali, ÖTV Kanununun 7 nci maddesinin 4 numaralı fıkrası ile vergiden istisna edilmiştir. İstisna uygulaması kapsamında anılan malları bu kuruluşlara teslim edecek olan mükellefler veya ithalatın yapılacağı gümrük idaresi, bu maddede sayılan kuruluşlardan sözü edilen malların resmi ihtiyaçlarında kullanılacağına dair onaylı bir belge isteyecek ve bu belgeye istinaden ÖTV uygulamaksızın işlem yapacaklardır. Bu kapsamda istisna uygulanan dönem beyannamesine, yukarıda bahsi geçen onaylı belgenin fotokopisi ile söz konusu teslimlere ait fatura veya benzeri belgelerdeki bilgileri gösteren, işletme yetkililerince kaşe tatbik edilerek imzalanmış bir liste eklenecektir.

7. 3. 2. Kamu Kurumlarına Bedelsiz Teslimlerde İstisna

Kanunun 7 nci maddesinin 5 numaralı fıkrası ile (IV) sayılı listede yer alan malların; genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere bedelsiz olarak teslimi ile bu kuruluşlar tarafından bedelsiz olarak ithali ÖTV’den istisna edilmiştir.

İstisna uygulamasında, sözü edilen malların bu maddede sayılan kurumlara bedelsiz olarak teslimi veya bu kurumlar tarafından bedelsiz olarak ithali esastır. Sözü edilen mallar için emsal bedelinin altında olsa dahi nakdi veya ayni herhangi bir bedel ödenmesi halinde ÖTV istisnası geçerli olmayacaktır.

Bu nedenle, sözü edilen malların anılan kurumlara tesliminde düzenlenecek fatura ve benzeri belgelerde herhangi bir bedel gösterilmemesi şartıyla ÖTV hesaplanmayacaktır. Aynı şekilde gümrük idarelerince, ithal işlemlerini yapacak olan kurumlardan, ithal edilecek malların o kurumca bedelsiz edinildiğini gösteren belgelerin aranılacağı tabiidir.

7. 4. İthalat İstisnaları

ÖTV Kanununun 7 nci maddesinin 6 numaralı fıkrasında, Gümrük Kanununun 167 nci maddesi ile [5 numaralı fıkrasının (a) bendi ile 7 numaralı fıkrası hariç olmak üzere] geçici ithalat, hariçte işleme rejimleri ve geri gelen eşyaya ilişkin hükümler kapsamında gümrük vergisinden muaf veya müstesna olan malların ithali ÖTV’den de istisna edilmiştir.

Aynı maddenin 7 numaralı fıkrası gereğince, Gümrük Kanununun transit, gümrük antrepo, dahilde işleme, gümrük kontrolü altında işleme rejimlerine tabi tutulan mallar ile serbest bölgeler ve geçici depolama yerleri hükümlerinin uygulandığı mallar ÖTV istisnasından yararlanacaktır.

8. İSTİSNALARIN SINIRI

Kanunun 10 uncu maddesinin 1 numaralı fıkrasına göre, ÖTV ile ilgili istisna veya muafiyetler, ancak ÖTV Kanununa hüküm eklenmek veya bu Kanunda değişiklik yapılmak suretiyle düzenlenebilecektir. Diğer kanunlarda yer alan istisna veya muafiyet hükümleri ÖTV bakımından uygulanmayacaktır. Örneğin, bir kurumun kuruluş kanununda alımlarının her türlü vergi, resim, harç, pay ve fondan muaf olduğuna dair hüküm bulunması, bu kurumun alımlarında ÖTV uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir.

Öte yandan yukarıda anılan fıkrada, uluslararası anlaşmalardaki ÖTV’ye ilişkin istisna ve muafiyet hükümleri saklı tutulmuş olup, bu hükümler ÖTV Kanunu ile sınırlı olmaksızın uygulanabilecektir.

9. VERGİNİN TECİLİ VE TERKİNİ

9. 1. (I) Sayılı Listenin (B) Cetvelindeki Mallara Ait Verginin Tecili ve Terkini

Kanunun 8 inci maddesinin 1 numaralı fıkrası ile Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanılacak olması halinde, ödenmesi gereken ÖTV’den Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen tutarın tecil edilmesi, vergisi tecil edilen malların 12 ay içinde bu amaçla kullanıldığının tespiti üzerine tecil edilen verginin terkin edilmesi öngörülmüştür. Buna göre sözü edilen malların (I) sayılı listenin (A) veya (B) cetvelindeki malların imalinde kullanılması veya bu ürünlere karıştırılması halinde tecil-terkin uygulanması söz konusu değildir.

ÖTV Kanununun 10 uncu maddesinin 2 numaralı fıkrasının Maliye Bakanlığına verdiği yetki uyarınca, tecil-terkin uygulamasının aşağıdaki esaslara göre yapılması uygun görülmüştür.

a) Tecil-terkin uygulamasından “sanayi sicil belgesi”ni haiz imalatçılar yararlanacaktır. Bu uygulamadan yararlanmak isteyen imalatçılar, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithalatçılardan veya rafineriler dahil imalatçılardan alımında, ekte bir örneği olan (EK: 2) “Talep ve Taahhütname” ile birlikte sanayi sicil belgesinin noter veya yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış bir örneğini ÖTV mükellefine vereceklerdir.

b) ÖTV mükellefleri, bu kapsamda teslim ettikleri mallar için, Bakanlar Kurulunun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği tutara göre ÖTV hesaplayarak beyannamelerinin ilgili bölümünde beyan edecektir. Beyan edilen verginin Bakanlar Kurulu Kararına göre tecil edilmesi öngörülen kısmı; bu tutar ile 12 aylık gecikme faizi tutarı toplamı kadar teminat verilmesi üzerine tecil edilecek, kalan kısmı tahsil edilecektir. Genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşlardan teminat aranmayacaktır. Öte yandan, (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan mallardan son iki yılda satın aldığı veya ithal ettiği miktarın tamamını (I) sayılı listede yer alan mallar dışındaki malların imalinde kullandığına dair vergi inceleme raporu veya yeminli mali müşavir üretim raporu bulunan mükellefler, yukarıda belirlendiği şekilde hesaplanan teminat miktarının % 5’i tutarında teminat vererek tecil işlemini yaptıracaklardır.

c) Tecil edilen tutar için 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesinde öngörülen tecil faizi hesaplanmayacaktır. Bu kapsamda malın teslim edildiği dönem beyannamesine alıcının verdiği “Talep ve Taahhütname” ile sanayi sicil belgesinin, satıcı tarafından aslının aynı olduğu kaşe tatbik edilip imzalanmak suretiyle onaylanmış fotokopileri eklenecektir

d) Vergisi tecil edilerek satın alınan malların, satın alma tarihinden itibaren 12 ay içinde imalatçı tarafından (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların üretiminde kullanıldığının, 12 aylık süreyi takip eden 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine, tecil edilen vergi terkin edilecek ve teminat çözülecektir.

(I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alan veya ithal eden genel ve katma bütçeli idareler ile il özel idareleri ve sermayesinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan, bu malları 12 ay içinde (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullandıklarına dair kuruluş yetkililerince imzalanan bir yazıyı vergi dairesine ibraz etmeleri halinde, yeminli mali müşavir raporu aranmaksızın tecil edilen vergi terkin edilecektir.

e) (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların ithalinin doğrudan imalatçılar tarafından yapılması ve imalatçının bu ürünleri (I) sayılı listedeki mallar dışındaki malların imalinde kullanacağını Tebliğ ekinde yer alan formu (EK: 14) vermek suretiyle beyan etmesi halinde, gümrük idaresi tarafından, Bakanlar Kurulunun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği ÖTV tutarı kadar teminat alınacaktır. Teminat alınmaması veya indirimli oranda teminat verilmesine dair yukarıda (b) bölümünde belirlenen uygulama ithalde alınacak teminat için de geçerlidir. İthal edilen malların 12 ay içinde (I) sayılı listede yer almayan malların imalinde kullanılması halinde, kullanımın gerçekleştiği vergilendirme dönemine ait beyanname ile vergi tahakkuk ettirilecektir. Bu döneme ilişkin olarak vergi dairesine verilecek ÖTV beyannamesine yukarıda belirtilen “Talep ve Taahhütname” ile sanayi sicil belgesinin onaylı örneği eklenecektir. Bu beyan üzerine Bakanlar Kurulu Kararına göre tecil edilmesi gereken kısım tecil edilecek, kalan kısım tahsil edilecektir. Tecil tarihini takip eden 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporunun ibrazı üzerine de terkin işlemi yapılacaktır. İthal edilen malların üretimde kullanıldığı dönemde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporunun da ibraz edilmesi suretiyle verginin tahakkuk, tahsil, tecil ve terkin işleminin aynı anda yaptırılması mümkündür. İthal edilen malların kullanımı sonucu tecil-terkin işlemlerinin yapıldığına dair vergi dairesi tarafından düzenlenecek olan formun (EK:12) gümrük idaresine gönderilmesi üzerine gümrükte alınan teminat çözülecektir.

f) Tecil-terkin kapsamında satın alınan veya ithal edilen malların 12 ay içinde imalatta kullanıldığının tevsik edilmemesi halinde, teslim veya ithal tarihinde bu malların tecil-terkin işlemi dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce tahsil edilen kısmın mahsubundan sonra kalan tutar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte alıcı veya ithalatçıdan tahsil edilecektir. Ancak tecil edilen verginin Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle terkin edilememesi halinde, yukarıda belirtilen şekilde hesaplanan tutar, tecil işleminin yapıldığı tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faiziyle birlikte tahsil edilecektir.

9. 1. 2. İhraç Kaydıyla Teslimlerde Verginin Tecili ve Terkini

ÖTV kapsamına giren malların ihraç edilmek üzere ihracatçılara tesliminde hesaplanan ÖTV’nin ihracatçıdan tahsil edilmemesi şartıyla, mükelleflerin talebi üzerine tecil edilmesi mümkün bulunmaktadır. Bu uygulama, ihracatçının doğrudan ÖTV mükelleflerinden satın aldıkları mallar için söz konusudur. İhraç kaydıyla yapılacak teslimler için cins, nitelik veya miktar konusunda bir sınırlama yoktur.

İhraç kaydıyla teslimde bulunan ÖTV mükellefleri tarafından düzenlenecek faturada, mal bedeli üzerinden hesaplanan ÖTV ayrıca gösterilecek ve faturaya: “ÖTV Kanununun 8 inci maddesinin 2 numaralı fıkrası hükmüne göre ihraç edilmek üzere teslim edilmiş olup ÖTV tahsil edilmemiştir.” ibaresi yazılacaktır. Bu döneme ait ÖTV beyannamesinde, ihraç kaydıyla yapılan teslim bedeli ve bu bedel üzerinden hesaplanan, ancak ihracatçıdan tahsil edilmeyen ÖTV de beyan edilecektir. Vergi daireleri mükellefin bu beyanına göre gerekli tarhiyat işlemini yaptıktan sonra, ihraç kaydıyla teslimlere ait ÖTV tutarını tecil edecektir.

İhraç kaydıyla teslim edilen malların, ihracatçıya teslim tarihini takip eden ay başından itibaren 3 ay içinde ihracının gerçekleşmesi halinde, tecil edilen vergi, malın ihraç edildiğini gösteren gümrük çıkış beyannamesinin aslı veya ilgili gümrük idaresi ya da noter tarafından onaylanmış örneği vergi dairesine verilmek suretiyle terkin edilecektir.

İhracatın yukarıdaki şartlara uygun olarak gerçekleşmemesi halinde tecil edilen vergi, vade tarihinden itibaren 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte ÖTV mükellefinden tahsil edilecektir. Ancak ihracatın Vergi Usul Kanununda belirtilen mücbir sebepler nedeniyle süresinde gerçekleşmemiş olması halinde, tecil edilen vergi, tecil edildiği tarihten itibaren 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre ilgili dönemler için geçerli tecil faizi ile birlikte tahsil edilecektir.

10. VERGİNİN MATRAHI

ÖTV Kanununun 11 inci maddesinde verginin matrahının; bu Kanuna ekli (II), (III) (tütün mamulleri hariç) ve (IV) sayılı listelerdeki malların ithalinde, ilk iktisabında veya tesliminde hesaplanacak ÖTV hariç olmak üzere, KDV matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül edeceği hükme bağlanmıştır. (III) sayılı listedeki mallardan tütün mamullerinde ise ÖTV’nin matrahı, bu mamullerin nihai tüketicilere perakende satış fiyatı olarak belirlenmiştir. Anılan maddede, (I) sayılı listedeki mallar için maktu vergi tutarları belirleneceği hükme bağlanmıştır.

ÖTV matrahına esas alınacak olan KDV matrahının tespitinde, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 20 ila 27 nci maddeleri hükümleri ile bu hükümlere ilişkin Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde yapılan açıklamaların dikkate alınacağı tabiidir. KDV matrahı, teslim veya ithal edilen malın bedeli ile birlikte vergi, resim, harç, pay ve fon gibi unsurları da kapsadığından, yukarıda açıklandığı şekilde tespit edilen KDV matrahına ÖTV de dahil olacaktır.

11. ÖTV ORANLARI VEYA TUTARLARI

ÖTV Kanununun 12 nci maddesinin 1 numaralı fıkrasında, Kanuna ekli listelerde yer alan mallardan karşılarında belirtilen tutar ve oranlarda ÖTV alınacağı hükme bağlanmış olup, (I) sayılı listedeki mallar için litre, kilogram ve metreküp birimleri itibarıyla maktu vergi tutarları, (II), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar için ise nispi vergi oranları belirlenmiştir.

Kanunun 12 nci maddesinin 3 numaralı fıkrası uyarınca, Bakanlar Kurulu aksine bir karar almadıkça (I) sayılı listedeki mallara ait maktu olarak belirlenen vergi tutarları her ay, bir önceki ayda uygulanan vergi tutarları esas alınmak suretiyle Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından aylık olarak ilan edilen toptan eşya fiyatları indeksinde (TEFE) bir önceki aya göre meydana gelen değişim oranında, bu değişimin ilanını izleyen günden itibaren değişecektir. Anılan fıkrada geçen ay tabiri ; bir önceki döneme ilişkin olarak Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından ilan edilen TEFE’nin açıklandığı tarihi izleyen gün ile bir sonraki döneme ilişkin TEFE’nin açıklandığı gün arasında geçen süreyi ifade eder. Örneğin, 3.12.2002 tarihinde 2710.11.59.00.00 GTİP no’lu süper benzin için uygulanan ÖTV tutarı 910.000 TL’dır. Kasım 2002 dönemine ilişkin 3.12.2002 tarihinde aylık TEFE artışının % 1.6 olarak ilan edilmesiyle, sözkonusu TEFE’nin uygulanacağı ÖTV tutarı 910.000 TL olup, 4.12.2002 tahinden itibaren anılan ürünün ÖTV’si, ( 910.000 x 1.016 = 924.560 TL) olarak uygulanmıştır.

Bu uygulama, (III) sayılı listedeki mallar için maktu ve/veya asgari maktu vergi tutarları belirlenmesi halinde de geçerli olacaktır.

30/11/2002 tarihli ve 2002/4930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4 üncü maddesi ile ÖTV Kanununa ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, aynı cetveldeki malların imalinde kullanılmak üzere tesliminde imal edilen ürünün tabi olduğu ÖTV tutarının uygulanması öngörülmüştür.

Anılan Kararnamenin 4. maddesi aşağıdaki şekilde uygulanacaktır.

a) 2002/4930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4 üncü maddesi ile belirlenen uygulamadan “sanayi sicil belgesi”ni haiz imalatçılar yararlanacaktır. Bu uygulamadan yararlanmak isteyen imalatçılar, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithalatçılar veya rafineriler dahil imalatçılardan alımında, ekte bir örneği olan (EK: 13) “Talep ve Taahhütname” ile birlikte sanayi sicil belgelerinin noter veya yeminli mali müşavir tarafından onaylanmış bir örneğini ÖTV mükellefine vereceklerdir.

b) ÖTV mükellefleri, bu kapsamda teslim ettikleri mallar için, Bakanlar Kurulunun ürünün bu amaçla kullanılmasına ilişkin olarak belirlediği tutara göre ÖTV hesaplayarak beyannamelerinin ilgili bölümünde beyan edip ödeyeceklerdir.

c) Alıcının verdiği Tebliğ ekindeki (EK:13) “Talep ve Taahhütname”nin aslı ile sanayi sicil belgesinin ÖTV mükellefi tarafından kaşe tatbik edilip imzalanmak suretiyle onaylanmış fotokopileri malın teslim edildiği dönem beyannamesiyle birlikte vergi dairesine verilecektir.

d) Söz konusu uygulama kapsamında satın alınan veya ithal edilen malların, satın alma veya ithal tarihinden itibaren 12 ayı geçmemek üzere imalatçı tarafından (B) cetvelindeki malların imalinde kullanıldığı, kullanımı takip eden en geç 6 ay içinde yeminli mali müşavir tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilecektir. Genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve sermayesinin % 51’ i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşların, bu malları 12 ayı geçmemek üzere (B) cetvelindeki malların imalinde kullandıklarına dair kurum yetkililerince imzalanan bir yazıyı, kullanımı takip eden 1 ay içerisinde vergi dairesine ibraz etmeleri halinde yeminli mali müşavir raporu aranmayacaktır.

e) Söz konusu uygulama kapsamında satın alınan veya ithal edilen malların en geç 12 aylık süre içinde bu kapsamda imalatta kullanıldığının tevsik edilmemesi halinde, teslim veya ithal tarihinde malların bu uygulama dışındaki amaçlarla tesliminde tarh edilmesi gereken vergi tutarından, daha önce ödenen verginin mahsubundan sonra kalan tutar 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı ile birlikte tahsil edilecektir.

12. VERGİLENDİRME

12. 1. Vergilendirme Dönemi

Kanunun 14 üncü maddesinde, mal grupları itibarıyla iki ayrı vergilendirme dönemi tespit edilmiştir. Buna göre (I) sayılı listede yer alan malların teslimlerinde vergilendirme dönemi, her ayın ilk 15 günlük birinci ve kalan günlerinden oluşan ikinci dönemlerden oluşmaktadır. (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listede yer alan mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların tesliminde vergilendirme dönemi, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemleri olarak belirlenmiştir.

(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi taşıtlarda ise vergilendirme dönemi söz konusu olmayıp, ilk iktisap ile ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce verginin beyanı ve ödenmesi gerekmektedir.

12. 2. Beyan Esası

ÖTV mükelleflerin yazılı beyanları üzerine tarh olunacaktır.

(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi olan malların mükellefleri hariç olmak üzere ÖTV mükellefleri, bir vergilendirme döneminde vergiye tabi işlemleri bulunmasa dahi bu dönemlerle ilgili olarak beyanname vermek zorundadırlar. Ancak, müzayede suretiyle satış yapanlar ile kendisine Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca vergi sorumluluğu yüklenen kimselerin, vergiye tabi işlemlerin bulunmadığı vergilendirme dönemlerine ilişkin olarak beyanname verme zorunlulukları yoktur.

Malın ithalinde ÖTV, ilgili gümrük idaresince hesaplanarak gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyanname veya diğer belgeler üzerine imza alınmak suretiyle mükellefe, kanuni temsilcisine veya gümrük müşavirine tebliğ edilecektir.

12. 2. 1. Beyanname Verme Zamanı

Kanuna ekli (I) sayılı listedeki mallara ait (1) numaralı ÖTV beyannamesi, vergilendirme dönemini izleyen 10 uncu günü akşamına kadar; (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlara ait (2B) numaralı, (III) sayılı listedeki mallara ait (3) numaralı ve (IV) sayılı listedeki mallara ait (4) numaralı ÖTV beyannameleri ise vergilendirme dönemini izleyen ayın 15 inci günü akşamına kadar, KDV yönünden bağlı bulunulan vergi dairesine verilecektir.

(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında düzenlenecek (2A) numaralı ÖTV beyannamesi, ilk iktisaptan önce, bu işlemlerin yapıldığı yerde tek vergi dairesi varsa bu vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi varsa motorlu taşıtlar vergisi ile görevli vergi dairesine verilecektir. Bu mallar için ilk iktisap işleminden sonra vade farkı uygulanması halinde, vade farkı üzerinden hesaplanacak vergi, ilk iktisaptaki beyannameye atıfta bulunularak, bu beyanname bilgilerine göre düzenlenecek beyanname ile aynı vergi dairesine beyan edilecek ve ödenecektir. Vade farkı için düzenlenen beyannamede matrah olarak tahakkuk ettirilen vade farkının yazılacağı tabiidir.

Öte yandan, ÖTV Kanununun 14 üncü maddesinin 5 numaralı fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak, sürekli ÖTV mükellefiyeti gerektiren faaliyeti olmayan kişi veya kurumların müzayede suretiyle yaptıkları satışlardan doğan vergiyi, satış bedelini tahsil ettikleri gün mesai saati bitimine kadar beyan etmeleri ve vergiyi de bu süre içinde ödemeleri uygun görülmüştür. Ayrıca, Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanları Gümrük Kanununun 177 ila 180 inci maddeleri uyarınca satışından doğan verginin, takvim yılının birer aylık dönemleri itibariyle, takip eden ayın 15 inci günü akşamına kadar işlemlerin yapıldığı yerde tek vergi dairesi varsa bu vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi varsa motorlu taşıtlar vergisi ile görevli vergi dairesine (2B) numaralı ÖTV beyannamesi ile beyan etmesi ve vergiyi de bu süre içinde ödemesi uygun görülmüştür. Anılan kuruluş, bu kapsamda satışını yaptığı her bir motorlu taşıt aracı için ekte verilen örneğe (EK:3) uygun olarak “ÖTV Ödeme Belgesi” düzenleyerek alıcıya verecektir. Taşıt aracının kayıt ve tescilinde bu belgeye göre işlem yapılacak, ayrıca vergi dairesince düzenlenmiş “ÖTV Ödeme Belgesi” aranılmayacaktır. Düzenlenen ÖTV ödeme belgelerinin birer örneği, ilgili döneme ait (2B) numaralı beyanname ile birlikte vergi dairesine verilecektir.

12. 3. Bildirimler

ÖTV mükellefleri [(II) sayılı listedeki malların ithali, teslimi veya ilk iktisabıyla ilgili mükellefler hariç] vergiye tabi işlemleri bulunsun bulunmasın, bir ay içindeki faaliyetleriyle ilgili olarak Tebliğ ekinde yer alan bildirim formlarını (EK:1, EK:5 ve EK:6 hariç) takip eden ayın 20 nci günü akşamına kadar Gelirler Genel Müdürlüğünün www.gelirler.gov.tr adresinde hizmet veren İnternet Vergi Dairesi/ Kurumlar-Gelir Vergi Dairesine göndereceklerdir.

Bu amaçla mükellefler, vergi dairelerinden kullanıcı kodu ve kişisel şifre alacaklardır. Şifre alınabilmesi için 7 Şubat 2003 tarihine kadar Tebliğ ekindeki (EK:15 ve EK:16) İnternet Hizmetleri Kullanım Başvuru Formunun, otomasyonlu vergi dairelerinden temin edilerek veya Gelirler Genel Müdürlüğünün www.gelirler.gov.tr adresindeki İnternet Vergi Dairesi/ Kurumlar-Gelir Vergi Dairesinden döküm alınarak düzenlenmesi ve KDV yönünden bağlı olunan vergi dairesine verilmesi gerekmektedir. Bu başvuru üzerine mükelleflere kişisel şifre ve kullanıcı kodu verilecektir. Daha önce kullanıcı kodu ve kişisel şifresi bulunan ÖTV mükellefleri de yeni düzenlenen İnternet Hizmetleri Kullanım Başvuru Formunu imzalayarak KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine vereceklerdir.

İnternet ortamında düzenlenen bildirimler onaylanmak ve vergi dairelerinden temin edilen kişisel şifre ve kullanıcı kodu kullanılmak suretiyle Gelirler Genel Müdürlüğünün internet vergi dairesine gönderilecektir. Gönderilen bildirimlerin içeriğinde mükelleflerce değişiklik yapılmak istenmesi halinde, yeniden düzenlenen bildirimler onaylanarak gönderilebilecektir.

12. 4. Tarh İşlemleri

12. 4. 1. Tarh Yeri

ÖTV, mükellefin KDV yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesi tarafından tarh olunacaktır.

(II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında vergi, beyannamenin verildiği vergi dairesince tarh edilecektir.

Malın ithalinde alınan vergi ilgili gümrük idaresince hesaplanır. İthalat vergilerine tabi olmayan ithalata ait vergi ise, gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyannamenin veya diğer belgelerin tescili tarihinde, bu tarihteki oran veya tutarlar üzerinden hesaplanarak tahsil edilecektir.

12. 4. 2. Tarhiyatın Muhatabı

ÖTV bu vergiye mükellef olan gerçek veya tüzel kişiler adına tarh olunur. Şu kadar ki;

a) Adi ortaklıklarda, verginin ödenmesinden ortakların tamamı müteselsilen sorumlu olmak üzere ortaklardan herhangi biri,

b) Mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması veya Maliye Bakanlığınca gerekli görülen hallerde vergi sorumluları,

tarhiyata muhatap tutulurlar.

12. 4. 3. Tarh Zamanı

Bu Kanuna ekli (I), (III) ve (IV) sayılı listelerdeki mallar ile (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanlar için ÖTV, beyannamenin verildiği günde, beyanname posta ile gönderilmişse tarhiyatla görevli vergi dairesine geldiği tarihi takip eden 7 gün içinde tarh edilecektir.

(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi mallara ait ÖTV, beyannamenin verildiği anda tarh edilecektir.

12. 5. Verginin Ödenmesi

Beyanname vermek mecburiyetinde olan mükellefler ÖTV’yi beyanname verme süresi içinde ödeyeceklerdir.

Malın ithalinde alınan ÖTV, ilgili gümrük idaresince hesaplanacak ve gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyanname veya diğer belgeler üzerine imza alınmak suretiyle mükellefe, kanuni temsilcisine veya gümrük müşavirine tebliğ edilecektir. Bu tebliğ üzerine ortaya çıkacak ihtilaflar için ithalat vergilerinin tabi olduğu usul ve esaslar uygulanacaktır. Bu vergi, ithalat vergileri ile aynı zamanda ödenecektir. İthalat vergilerine tabi olmayan mallara ait ÖTV ise gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyannamenin veya diğer belgelerin tescili tarihindeki esaslara göre, bu tarihteki oran veya tutarlar üzerinden hesaplanarak tahsil edilecektir.

Bu Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan kayıt ve tescile tabi taşıtlarda ÖTV’nin beyannamenin verildiği günde ödenmesi gerekmektedir. Mükellefin beyanı üzerine tarh ve tahakkuk ettirilerek ödenen vergi için vergi dairesince, vergi dairesi alındısının yanı sıra “ÖTV Ödeme Belgesi” düzenlenecek ve mükellefe verilecektir. Mükellefler bu belgeyi kayıt ve tescil işlemini yaptıracak olan alıcılara vereceklerdir.

ÖTV Kanununun 13 üncü maddesinin 3 numaralı fıkrası ile Kanuna ekli (II) sayılı listede yer alan taşıtlardan kayıt ve tescile tabi olanlar için kayıt ve tescile yetkili memurların, motorlu araç ticareti yapanların, icra memurları ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştiren diğer kişi ve kuruluşların, ilk iktisapla ilgili işlemlerinin tamamlanmasından önce ÖTV’nin ödendiğini gösterir belgeyi aramak zorunda oldukları hükme bağlanmıştır. Bu nedenle sözü edilen araçların kayıt ve tescil işlemini yapan trafik, belediye ve liman sicil memurları, Ulaştırma Bakanlığı sivil hava vasıtaları sicil memurları, Türk Silahlı Kuvvetlerindeki kayıt ve tescil görevlileri kayıt ve tescil işleminden önce verginin ödendiğine dair vergi dairesince düzenlenen “ÖTV Ödeme Belgesi”nin aslını alacaklar ve Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibrazla ilgili hükümlerine uygun olarak saklayacaklardır. Bu belgenin tasdikli sureti veya fotokopisine istinaden herhangi bir işlem yapılmayacaktır. Söz konusu taşıt araçlarının kullanılmak üzere ithalinde ÖTV’nin ödendiğini gösteren gümrük makbuzunun aslının yanı sıra, gümrük idaresi veya noter tarafından onaylı örneğine göre de kayıt ve tescil işlemi yapılabilecektir.

13. VERGİNİN BELGELERDE GÖSTERİLMESİ

ÖTV Kanununun 15 inci maddesi hükmü uyarınca, vergiye tabi işlemlere ait ÖTV, düzenlenecek fatura veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilecektir. Örneğin satış fiyatı 260.000.000 TL. olan bir malın faturası aşağıdaki şekilde düzenlenecektir.

Satış bedeli	: 260.000.000.-
ÖTV (% 6,7)	: 17.420.000.-
Toplam	: 277.420.000.-
KDV (%18)	: 49.935.600.-
GENEL TOPLAM	: 327.355.600.-

Öte yandan 22 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, perakende mal satışı yapanlar ile hizmet ifa edenlerin mal satışlarına ve hizmetlerine ait etiket ve listelerdeki fiyatların KDV dahil tek tutar olarak ifade edileceği, yapılan teslim veya hizmetler için düzenlenecek fatura ve benzeri vesikalarda KDV’nin ayrıca gösterilmeyip, bedelin KDV dahil tek tutar olarak ifade edileceği, belgede “KDV DAHİLDİR” ibareli şerh bulunacağı belirtilmiştir.

Ancak ÖTV uygulanmamış olan malların perakende tesliminin söz konusu olduğu hallerde, mükellefçe düzenlenen fatura veya benzeri vesikalarda ÖTV’nin ve KDV’nin ayrıca gösterilmesi uygun görülmüştür.

Diğer taraftan ÖTV kapsamına giren malların ÖTV uygulanmadan önce müzayede suretiyle satışlarında düzenlenecek olan belgelerde de ÖTV’nin ayrıca gösterileceği tabiidir.

14. VERGİ İNDİRİMİ

ÖTV Kanununun 9 uncu maddesiyle, vergiye tabi malların, yer aldığı listedeki başka bir malın imalinde kullanılması halinde ödenen verginin, ödenecek vergiden indirilmesi suretiyle ÖTV’nin her mal için bir kez uygulanması öngörülmüştür. Örneğin; (I) sayılı listede yer alan baz yağın ÖTV mükellefinden satın alınmasında ödenen vergi, bundan imal edilen madeni yağın teslimi dolayısıyla vergi dairesine beyan edilip ödenecek olan vergiden indirilecektir. İthal edilen baz yağın madeni yağ imalinde kullanılması halinde ise, ÖTV Kanununun 2 nci maddesinin 3 numaralı fıkrasının (a) bendi hükmü uyarınca ÖTV hesaplanmayacağından, imal edilen madeni yağın tesliminde ödenecek ÖTV’den bir indirim yapılması söz konusu olmayacaktır.

15. FAZLA VEYA YERSİZ ÖDENEN ÖTV’NİN DÜZELTİLMESİ

15. 1. ÖTV Matrahının Değişmesi

ÖTV Kanununun 15 inci maddesinde, vergiye tabi bir işlem söz konusu olmadığı veya bu Kanun kapsamına giren vergiyi fatura veya benzeri belgelerde göstermeye hakkı bulunmadığı halde, düzenlediği bu tür belgelerde ÖTV gösterenlerin, söz konusu vergileri beyan ve ödemekle mükellef oldukları hükme bağlanmıştır. Aynı şekilde Kanuna göre borçlu oldukları vergi tutarından daha yüksek bir tutarı fatura ve benzeri belgelerde gösteren mükellefler de bu belgelerde gösterilen vergi tutarını beyan etmek ve ödemek zorundadırlar.

Kanunun 15 inci maddesi gereğince, malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya diğer nedenlerle ÖTV matrahında değişiklik meydana geldiği ya da yersiz veya fazla vergi hesaplandığı hallerde, vergiye tabi işlemi yapmış olan mükellefler, bu işlem dolayısıyla vergi dairesine borçlandığı veya ödediği vergiler için değişikliğin mahiyetine uygun bir şekilde ve değişikliğin meydana geldiği dönem içinde düzeltme yapabilecek, bu döneme ait ödeyeceği vergiden mahsup edebilecek, ödenecek verginin olmaması halinde iade talebinde bulunabilecektir. Ancak Kanunun bahsi geçen hükmüne göre iade edilen malların fiilen işletmeye girmiş ve bu girişin defter kayıtlarında gösterilmiş olması şarttır.

İthalat sırasında fazla veya yersiz uygulanan ÖTV, Gümrük Kanununa göre bu vergiye muhatap olana iade edilecektir.

15. 2. İlk İktisabında İstisna Uygulanan Taşıtlarda Vergileme

ÖTV Kanununun 15 inci maddesinin 2 numaralı fıkrasının (a) bendi hükmü gereğince, (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabında ÖTV istisnasından yararlananların, bu taşıtı istisnadan yararlanmayan bir kişi veya kuruma devretmesi halinde, bu devir dolayısıyla adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ilk iktisaptaki matrah üzerinden, kayıt ve tescil tarihindeki orana göre, bu tarihte tarh ve tahakkuku yapılacak olan ÖTV tahsil edilecektir.

Anılan maddenin 3 numaralı fıkrasının Maliye Bakanlığına verdiği yetkiye istinaden, bu işlemde alıcının beyanname vermesi suretiyle vergileme yapılması uygun görülmüştür. Buna göre malul ve sakatlarca ilk iktisabında istisna uygulanan motorlu taşıtların, istisnadan yararlanmayan kişi veya kurumlarca bunlardan iktisabından önce, alıcılar tarafından (2A) numaralı ÖTV beyannamesi düzenlenerek, bu işlemin yapıldığı yerde tek vergi dairesi varsa bu vergi dairesine, birden fazla vergi dairesi varsa motorlu taşıtlar vergisi ile görevli vergi dairesine verilecek ve vergi ödenecektir. Beyannamede matrah olarak, aracın istisnadan yararlanılarak ilk iktisabındaki matrah; oran olarak ise aracın malul veya sakattan iktisabı tarihinde geçerli olan oran yazılarak vergi hesaplanacaktır.

Ancak ilk iktisabında istisna uygulanan söz konusu taşıt araçlarının veraset yoluyla intikallerinde bu hüküm uygulanmayacaktır.

15. 3. Taşıt Araçlarının Tadilatlarında Vergileme

Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların, 5 yıl içinde (87.03) tarife pozisyonunda yer alan mallara dönüştürülmesi halinde, daha önce ödenen vergi mahsup edilmek suretiyle bu malların ilk iktisabındaki matrah esas alınarak değişiklik uyarınca adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, kayıt ve tescili tarihinde geçerli olan oran üzerinden hesaplanacak ÖTV, bu tarihte resen tarh ve tahakkuk ettirilerek tahsil edilecektir. Ancak bu hüküm, Kanunun 19 uncu maddesinin (b) bendi uyarınca 1.8.2003 tarihinde yürürlüğe girecektir.

16. VERGİNİN GÜMRÜK MAKBUZUNDA GÖSTERİLMESİ

İthalatta uygulanan ÖTV gümrük makbuzunda ayrıca gösterilecektir. İthalat vergilerinin maktu tutarlarda veya sabit oranlı alındığı hallerde buna ilişkin tarife, ÖTV’yi de kapsayacak şekilde tespit olunacak ve ÖTV olarak ayrıca vergi hesaplanmayacaktır.

16. 1. İthalatta Teminatlı İşlemler

Gümrük Kanunu ve diğer kanunlar uyarınca ithalde alınan vergileri teminata bağlanarak işlem gören mallara ait ÖTV de aynı usule tabi olacaktır. Örneğin dahilde işleme izin belgesi kapsamında ithal edilen mallar için ithalat vergileri teminata bağlanırsa, ÖTV de teminata bağlanarak ilgili mevzuat kapsamında takip edilecektir.

16. 2. İthalde Alınan Vergide Düzeltme

İthalde alınmayan veya eksik alınan ÖTV ile fazla veya yersiz alınan ÖTV, Gümrük Kanunu hükümleri kapsamında işlem yapılmak suretiyle düzeltilecektir.

16.3. (I) Sayılı Listedeki Mallar İçin Gümrükte Alınacak Teminat

ÖTV Kanununun 16 ncı maddesinin 4 numaralı fıkrasının Maliye Bakanlığına verdiği yetki uyarınca;

a) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından verilen izin belgelerinde yazılı tutarlar dikkate alınarak, Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların, Kanunun 8/1 inci maddesi uyarınca tecil-terkin uygulaması kapsamında imalatta kullanılmak üzere imalatçılar tarafından doğrudan ithali veya tecil-terkin kapsamında kullanacak imalatçılara teslim edilmek şartıyla ithali hallerinde tecil-terkin işlemi için öngörülen vergi tutarı,

b) Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından verilen izin belgelerinde yazılı tutarlar dikkate alınarak, Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların aynı cetvelde yer alan ürünlerin imalinde kullanılmak üzere imalatçılar tarafından doğrudan ithali veya aynı cetvelde yer alan ürünlerin imalinde kullanacak imalatçılara teslim edilmek şartıyla ithali hallerinde imal edilen ürünün tesliminde uygulanacak vergi tutarı,

c) Yukarıda belirtilen haller dışında Kanuna ekli (I) sayılı listedeki malların ithalinde, bu mallar için yürürlükte olan ÖTV tutarı,

kadar banka teminat mektubunun gümrük idaresine verilmesi, bu şekilde teminat verilmediği sürece gümrükleme işlemi yapılmaması uygun görülmüştür.

Öte yandan, genel ve katma bütçeli idareler, il özel idareleri ve sermayelerinin % 51’i veya daha fazlası bunlara ait olan kuruluşlar ile özelleştirme kapsam ve programına alınmış olup hisselerinin yarısından fazlası kamuya ait olan kuruluşlardan teminat aranmayacaktır. (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların son iki yıldaki ithalinde verilen teminatlarını bu Tebliğin (9.1./e) bölümünde belirtildiği şekilde çözdürdüğü tespit edilen mükelleflerden, aynı malların ithalinde ÖTV tutarının % 5’i oranında teminat alınacaktır. Ayrıca (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları imal eden mükelleflerden, bu imalatlarında son iki yılda ithal ettiği aynı cetveldeki malları kullandığını vergi inceleme raporu veya yeminli mali müşavir (YMM) raporu ile tevsik edenlerden de alınması gereken teminatın % 5’i tutarında teminat alınarak ithal işlemi yapılacaktır. (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların ithalinde, imalatçılar tarafından düzenlenen Tebliğ ekindeki (EK:14) “Talep ve Taahhütname” de gümrük idaresine verilecektir.

Gümrük vergileri için götürü teminat alınmasına ilişkin uygulama, (I) sayılı listenin (A) cetvelindeki malların ithalinde vergi borcu olmayan mükellefler için de geçerlidir. Bu mallara ilişkin olarak gümrükçe onaylanmış kişi unvanı verilenler ile kapsam dışına çıkarılanlar, Gümrük Müsteşarlığı tarafından takip eden ayın 10 uncu gününe kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bildirilecektir.

İthalatçılar, her bir parti ithalatları için münferit banka teminat mektubu verebilecekleri gibi, ileride yapacakları ithalatlarını da kapsayacak şekilde global bir banka teminat mektubu verebileceklerdir. Ayrıca gümrük idarelerine verilen teminat mektuplarının ÖTV için düzenlendiğinin belirtilmiş olması gerekmektedir. İthalat işlemi tamamlandıktan sonra gümrük idaresi, Tebliğ ekinde yer alan “İthal Edilen Petrol Ürünleri İle Teminata Ait Bilgi Formu”nu (EK:11) düzenleyerek on gün içinde ithalatçının bağlı olduğu vergi dairesine gönderecektir.

16.4. “İthal Edilen Petrol Ürünlerinin Tesliminde Beyan Edilen ÖTV’ye Ait Bilgi Formu”nun (EK:12) Düzenlenmesi ve Gümrük İdaresince Alınan Teminatın Çözümü İşlemleri

ÖTV Kanununun 16 ncı maddesinin 4 numaralı fıkrasının Maliye Bakanlığına verdiği yetki uyarınca, bu Tebliğ ekindeki (EK:12) bilgi formunun düzenlenmesi ve gümrük idaresince alınan teminatın çözümü işlemleri aşağıdaki açıklamalar çerçevesinde yerine getirilecektir.

a) İthal edilen malların ÖTV Kanunundaki istisna hükümleri kapsamında teslim edilmesi ve bu teslimlerin bu Tebliğin ilgili bölümlerinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde beyan edilmesi üzerine, vergi dairesince “Tecil Edilen/Ödenen ÖTV Tutarı” ve “Vergi Dairesi Alındısı Tarih No.” sütunları doldurulmadan (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

b) İthalatçı imalatçıların, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithal edip Kanunun 8/1 inci maddesi uyarınca tecil-terkin uygulaması kapsamında imalatta kullanmaları halinde, bu Tebliğin (9.1./e) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde tecil edilmiş olan verginin terkin işlemi yapılarak (EK:12) bilgi formu düzenlenecektir. Düzenlenecek formdaki “Satılan Miktar” sütununa, ithal edilen maldan bu şekilde tecil-terkin uygulaması kapsamında imalatta kullanılan miktar yazılacaktır. Gümrük idaresince, formda gösterilen bu miktara isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

c) İthalatçıların, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithal edip Kanunun 8/1 inci maddesi uyarınca tecil-terkin uygulaması kapsamında imalatçılara teslim etmeleri halinde, bu teslimlere ilişkin ÖTV’nin beyan edilmesi üzerine vergi dairesince (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

d) İthal edilen malların ÖTV Kanununun 8/2 nci maddesi uyarınca ihraç kaydıyla tecil-terkin uygulaması kapsamındaki teslimlerinde, tecil edilen verginin terkin edilmesi üzerine vergi dairesince (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

e) İthalatçı imalatçıların, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithal edip 30/11/2002 tarih ve 2002/4930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4 üncü maddesi kapsamında imalatta kullanmaları halinde, bu kullanımın YMM tarafından düzenlenen üretim raporu ile tevsik edilmesi üzerine vergi dairesince (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Düzenlenecek formdaki “Satılan Miktar” sütununa, ithal edilen maldan bu şekilde imalatta kullanılan miktar yazılacaktır. Gümrük idaresince, formda gösterilen bu miktara isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

f) İthalatçıların, (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malları ithal edip 30/11/2002 tarih ve 2002/4930 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 4 üncü maddesi kapsamında imalatçılara teslim etmeleri halinde, bu teslimlere ilişkin ÖTV’nin beyan edilmesi üzerine vergi dairesince (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

g) İthal edilen malların 1/7/2003 tarih ve 2003/5868 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında teslim edilmesi halinde, bu teslimlerin 6 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliğinde belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde beyan edilmesi üzerine vergi dairesince “Tecil Edilen/Ödenen ÖTV Tutarı” ve “Vergi Dairesi Alındısı Tarih No.” sütunları doldurulmadan (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

h) İthalatçıların, ithal ettikleri 2710.19.99.00.19 G.T.İ.P. no.lu baz yağı 13/11/2003 tarih ve 2003/6467 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki Kararın 1 inci maddesi kapsamında kullanacak olan madeni yağ imalatçılarına teslim etmeleri halinde, 5 Seri No.lu ÖTV Genel Tebliği uyarınca madeni yağ imalatçılarının anılan Kararname kapsamındaki kullanımlarını YMM raporu ile tevsik etmeleri üzerine, vergi dairesince (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Düzenlenecek formdaki “Satılan Miktar” sütununa, ithal edilip madeni yağ imalatçısına teslim edilen mallardan bu şekilde madeni yağ imalatçısı tarafından imalatta kullanılan miktar yazılacaktır. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

ı) İthal edilen malların, vergiye tabi bir başka malın imalinde kullanılması halinde, bu işlemde Kanunun 2 nci maddesinin 3 numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca ÖTV uygulanmayacaktır. Mükellefin bu şekilde imal ettiği malları tesliminde ÖTV beyan etmesi ve vergi dairesinden (EK:12) bilgi formunu düzenleyerek ilgili gümrük idaresine göndermesini talep etmesi halinde, ithal edilen malların vergiye tabi malların imalinde kullanıldığı vergi inceleme raporuyla tespit edilecektir. Bu tespitin YMM raporuyla mükellef tarafından yaptırılması da mümkün bulunmaktadır. Vergi inceleme raporu veya YMM raporuyla yapılan tespit üzerine gümrük idaresine gönderilecek (EK:12) bilgi formundaki “Satılan Miktar” sütununa, ithal edilen maldan vergiye tabi malın imalinde kullanılan miktar yazılacaktır. Gümrük idaresince, formda gösterilen bu miktara isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.

j) İthal edilen malların yukarıda bentler halinde sayılan teslimlerin dışında yapılacak yurtiçi teslimlerinde; bu teslimlerle ilgili hesaplanan ÖTV’nin beyanı üzerine, vergi dairesince (EK:12) bilgi formu düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Gümrük idaresince, bu formdaki beyana konu teslim miktarına isabet eden ÖTV tutarı kadar teminatın çözümü işlemi gerçekleştirilecektir.”

Gümrük vergileri için götürü teminat alınmasına ilişkin uygulama, (I) sayılı listenin (A) cetvelindeki malların ithalinde vergi borcu olmayan mükellefler için de geçerlidir. Bu mallara ilişkin olarak gümrükçe onaylanmış kişi unvanı verilenler ile kapsam dışına çıkarılanlar, Gümrük Müsteşarlığı tarafından takip eden ayın 10 uncu gününe kadar Maliye Bakanlığına (Gelirler Genel Müdürlüğü) bildirilecektir.

İthalatçılar, her bir parti ithalatları için münferit banka teminat mektubu verebilecekleri gibi, ileride yapacakları ithalatlarını da kapsayacak şekilde global bir banka teminat mektubu verebileceklerdir. İthalat işlemi tamamlandıktan sonra gümrük idaresi, Tebliğ ekinde yer alan (EK:11) formu düzenleyerek on gün içinde ithalatçının bağlı olduğu vergi dairesine gönderecektir. [İthal edilen malların teslimi dolayısıyla ÖTV beyan edilmesi üzerine vergi dairesince (EK:12)’deki form düzenlenerek ilgili gümrük idaresine gönderilecektir. Bu suretle gümrük idaresi, ÖTV beyan edilen teslim miktarını dikkate alarak teminat mektubunun çözümü işlemini yapacaktır.

Öte yandan, teminat verilerek ithal edilen malların vergiye tabi bir başka malın imalinde kullanılması halinde, bu işlemde Kanunun 2 nci maddesinin 3 numaralı fıkrasının (a) bendi uyarınca ÖTV uygulanmayacağından, bu suretle imal edilen malların satış miktarı ve buna ilişkin olarak ödenen ÖTV gümrük idaresine bildirilecek miktar olarak dikkate alınacaktır.

17. ÖTV HASILATININ PAYLAŞIMI VE KALDIRILAN HÜKÜMLER

ÖTV Kanununun 17 nci maddesinde, ÖTV Kanununa göre tahsil edilen vergi hasılatının, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan kanunlara göre pay alan kurum ve kuruluşlara dağıtımı konusunda hükümler düzenlenmiştir.

Kanunun 18 inci maddesinde ise bu Kanunla yürürlükten kaldırılan hükümler yer almaktadır. Bu hükümler uyarınca 1.8.2002 tarihi itibariyle yürürlükten kalkacak olan vergi, harç, pay ve fonlar aşağıdadır.

1. Akaryakıt tüketim vergisi,

2. Akaryakıt fiyat istikrar payı,

3. Taşıt alım vergisi,

4. Taşıt alım vergisinin 1/4' ü oranında alınan çevre kirliliğini önleme fonu,

5. Ek taşıt alım vergisi,

6. Motorlu taşıtların kayıt, tescil ve devirlerinde alınan trafik tescil harcı,

7. Motorlu taşıtların kayıt, tescil ve devirlerinde alınan eğitime katkı payı,

8. Motorlu taşıtların kayıt, tescil ve devirlerinde alınan özel işlem vergisi,

9. Ek vergi,

10. Eğitim, gençlik, spor ve sağlık hizmetleri vergisi,

11. Şehit, malul dul ve yetimleri payı,

12. Tütün mamulleri ve alkollü içkilerden alınan savunma sanayi destekleme fonu,

13. Tütün mamulleri ve alkollü içkilerden alınan toplu konut fonu,

14. Tütün mamulleri ve alkollü içkilerden alınan mera payı,

15. Tütün mamulleri ve alkollü içkilerden alınan federasyonlar payı,

16. Tütün mamulleri ve alkollü içkilerden alınan Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Düzenleme Kurumu payı.

18. GEÇİŞ DÖNEMİNDE VERGİLENDİRME

ÖTV Kanununun Geçici 1 inci maddesiyle, Kanununun yürürlüğe girdiği tarih itibariyle teslim veya ithal edilecek mallar ile ilk iktisap edilecek taşıt araçlarına ÖTV uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu durumda malların tesliminin ÖTV’nin yürürlüğe girdiği 1.8.2002 tarihinden önce gerçekleştiği sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi veya diğer ilgili belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, bu teslimlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalar bu tarihten sonra düzenlense dahi, teslim işlemi ÖTV’ye tabi tutulmayacak, bu Kanunla yürürlükten kalkan hükümler uygulanacaktır. ÖTV kapsamına giren mallara ilişkin olarak bu verginin yürürlüğe girdiği 1.8.2002 tarihinden önce fatura veya benzeri belgeler düzenlenmiş olması halinde de, bu malların teslimi 1.8.2002 tarihinden sonra gerçekleşse dahi bu teslim ÖTV’ye tabi tutulmayacaktır.

İthalatta vergiyi doğuran olay gümrük yükümlülüğünün doğması olarak tanımlandığından, ithal edilen malların gümrüğe geliş tarihine bakılmaksızın 1.8.2002 tarihinde gümrük yükümlülüğü doğan mallar için gümrük idaresince ÖTV hesaplanarak tahsil edilecektir.

18. 1. Ek Verginin Ödenmesi

63 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği 1.8.2002 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlükten kaldırılmıştır. Buna göre, tütün mamulleri üretimi yapan ek vergi mükellefleri, bahsi geçen Tebliğe göre Temmuz 2002 dönemine ilişkin olarak 25 Ağustos 2002 tarihine kadar beyan edecekleri ek vergi için ayrıca (ek verginin yarısı tutarında hesaplanan) bandrol bedeli ödemeyeceklerdir. Alkollü içki üretimi yapan mükellefler ise, Temmuz 2002 dönemi ek vergi beyanına bağlı olarak 63 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğine göre bir hesaplama ve ödeme yapmayacakları gibi, Haziran 2002 dönemi beyanına göre hesaplanan ve ilk taksiti 20 Temmuz 2002 tarihine kadar ödenen tutarın 10 ağustos 2002 tarihine kadar ödenecek olan ikinci taksitini de ödemeyeceklerdir. Ancak sözü edilen Tebliğ uyarınca, tütün mamulleri için 25 Temmuz 2002 tarihine kadar ödenen bandrol bedelinin ve alkollü içkiler için 20 Temmuz 2002 tarihine kadar ödenen ilk taksit tutarının, Temmuz 2002 dönemine ilişkin olarak 25 Ağustos 2002 tarihine kadar verilecek Ek Vergi Beyannamesinde indirim konusu yapılacağı tabiidir.

4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu uygulamalarına ilişkin aşağıdaki düzenlemelerin yapılması uygun görülmüştür.

10 SERİ NO'LU ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ

A) ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNA EKLİ LİSTELERDE YER ALAN MALLARA İLİŞKİN DAHİLDE İŞLEME REJİMİ UYGULAMASI

ÖTV Kanununun 7/7 nci maddesi ile 4458 sayılı Gümrük Kanununa göre dahilde işleme rejimine tâbi tutulan malların ithali ÖTV’den istisna edilmiştir. Dahilde işleme rejimi, ihracatı taahhüt edilen ürünlerin elde edilmesinde kullanılan malların, ithalat vergileri ödenmeksizin ithal edilmesine imkan sağlayan bir rejimdir.

ÖTV Kanununun 1 inci maddesinde, bu Kanuna ekli (I) sayılı listedeki malların ithalatçıları veya rafineriler dahil imal edenler tarafından teslimi ile ÖTV uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışı, bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabi tutulmuştur. Kanunun 3 üncü maddesi hükmü uyarınca (I) sayılı listede yer alan mallar için vergiyi doğuran olay, yurt içi teslimlerde veya teslim sayılan hallerde meydana gelmektedir. Dolayısıyla, (I) sayılı listedeki malların ithali verginin konusuna girmemekte ve bu malların ithali aşamasında vergiyi doğuran olay meydana gelmemektedir. Buna göre, (I) sayılı listede yer alan malların dahilde işleme rejimi kapsamında ithalinde ÖTV istisnası uygulanması mümkün bulunmamaktadır.

ÖTV Kanununun (II), (III) ve (IV) sayılı listelerinde yer alan malların ithalinde ise Kanunun 3 üncü maddesi hükmü uyarınca vergiyi doğuran olay meydana geldiği için, bu listelerde yer alan mallar dahilde işleme rejimi kapsamında ÖTV’den istisna olarak ithal edilebilecektir.

Ayrıca dahilde işleme rejimi kapsamında olsa dahi; imalatta kullanılacak malların yurt içinden temin edilmesi, fiilen ihraç edilmeyecek olan ürünlerin imalinde kullanılacak olan malların ithal edilmesi hallerinde de ÖTV istisnası uygulanmayacaktır.

B) ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ KANUNUNA EKLİ (II) SAYILI LİSTEDE YER ALAN 87.02 TARİFE POZİSYONUNDAKİ ARAÇLARIN VERGİLENDİRİLMESİ

ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listede yer alan 87.02 tarife pozisyonundaki malların tanımı ve vergilendirilmesinde tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.

ÖTV Kanununa ekli listelerde yer alan mallar, Türk Gümrük Tarife Cetvelinde tanımlanan eşyalardır. ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listede 87.02 tarife pozisyonundaki araçlar:

-Otobüs

-Midibüs

-Minibüs

olarak yer almaktadır. Söz konusu araçlardan;

- Sürücü dahil 26 kişi ve üzerinde taşıma kapasitesi olan araçlar otobüs,

- Sürücü dahil 16 ila 25 kişi taşıma kapasitesi olan araçlar midibüs,

- Sürücü dahil 10 ila 15 kişi taşıma kapasitesi olan araçlar minibüs,

olarak değerlendirilmektedir.

Buna göre, ÖTV Kanununa ekli (II) sayılı listede 87.02 G.T.İ.P numarası ile yer alan otobüs, midibüs ve minibüslerin vergilendirilmesinde yukarıdaki tanımlara göre hareket edilmesi gerekmektedir.

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ SİRKÜLERİ / 2

Taşıt aracı satışlarında ÖTV matrahı

Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, bazı mükelleflerin ÖTV’ye tabi taşıt aracı satışlarında düzenlediği faturalarda, kayıt, tescil ve benzeri işlemlere yönelik olarak araç bedeli dışında “hizmet bedeli” adı altında gerçeğe aykırı olarak yüksek bedeller gösterdiği veya bunun için yüksek bedelli ayrı hizmet faturası düzenlediği ve bu şekilde taşıt araçlarının satış bedellerinin gerçek bedellerinin altında belirlenerek ÖTV kaybına sebebiyet verildiği anlaşılmıştır.

Kanun hükümleri: 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununun 11/2. maddesinde, Kanuna ekli (II) sayılı listedeki mallar için verginin matrahının; bunların teslimi, ilk iktisabı ve ithalinde hesaplanacak ÖTV hariç olmak üzere katma değer vergisi matrahını oluşturan unsurlardan teşekkül edeceği hükme bağlanmıştır.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 20 nci maddesinde KDV matrahının, teslim ve hizmet işlemlerinin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin; malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan ya da bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer şekillerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği belirtilmiştir. Aynı Kanunun 24 üncü maddesinde ise teslim alanın gösterdiği yere kadar satıcı tarafından yapılan taşıma, yükleme ve boşaltma giderleri, ambalaj giderleri, sigorta, komisyon ve benzeri gider karşılıkları ile vergi, resim, harç, pay, fon karşılığı gibi unsurlar, vade farkı, fiyat farkı, faiz, prim gibi çeşitli gelirler ile servis ve benzer adlar altında sağlanan her türlü menfaat, hizmet ve değerlerin matraha dahil olduğu hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlere göre, teslim edilen araç karşılığında her ne nam adı altında olursa olsun müşteriden alınan bedellerin, teslim edilen araç için hesaplanacak ÖTV matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.

Ancak, müşterinin vekalet vermek suretiyle satıcı firmaya yaptırdığı trafik kayıt ve tescil işlemleri ile plaka çıkartılmasına ilişkin hizmetler ÖTV’nin konusuna girmemektedir.

Sonuç: Teslim edilen araç ile ilgili olarak müşterinin vekalet vermek suretiyle satıcı firmaya yaptırdığı trafik kayıt ve tescil işlemleri ile plaka çıkarılmasına ilişkin hizmet bedelinin müşteriye yansıtılmasında ÖTV uygulanmaması gerekir. Çünkü bu hizmet, aracın bedelinden bağımsız olarak alıcının isteğine bağlı verilen bir takip ve kayıt hizmetidir.

Ancak mükelleflerin, söz konusu hizmet bedeli için rayicine göre yüksek bedel göstermek suretiyle araç bedelini, dolayısıyla ÖTV matrahını azaltması halinde, bu işlemlerin muvazaa olarak değerlendirileceği ve Vergi Usul Kanununun 3 üncü maddesi uyarınca işlem yapılacağı tabiidir.

ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ SİRKÜLERİ / 3

TECİL TERKİN

Bakanlığımıza intikal eden olaylardan, 4760 sayılı ÖTV Kanununun 8/1 maddesi kapsamında Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelinde yer alan malların, (I) sayılı listenin dışında yer alan bir malın imalinde kullanılmasından ne anlaşılması gerektiği konusunda tereddüte düşüldüğü anlaşılmıştır.

Kanun Hükmü: Özel Tüketim Vergisi Kanununun 8/1 inci maddesiyle, Kanuna ekli (I) sayılı listenin (B) cetvelindeki malların (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılmak üzere ithalatçıları veya imalatçıları tarafından tesliminde tarh ve tahakkuk ettirilen ÖTV’nin Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek kısmının teminat alınmak suretiyle tecil edilmesi, söz konusu malların tecil tarihini takip eden aybaşından itibaren 12 ay içinde (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde kullanılması halinde tecil olunan verginin terkin edilmesi öngörülmüştür.

Sonuç: Madde hükmü uyarınca, Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (I) Sayılı listenin (B) Cetvelinde yer alan malların, (I) sayılı listeye dahil olmayan malların imalinde girdi olarak kullanılması (sonradan damıtma veya benzeri yöntemlerle ayrıştırılmış olması işlemi dahil) halinde, ÖTV Kanunu’nun 8/1 inci maddesinde yer alan tecil-terkin imkanından yararlanılması mümkün bulunmaktadır.

Bununla birlikte, söz konusu malların temizlik, test, yağlama ve benzeri amaçlarla imal edilen ürünün bünyesine girmeksizin yardımcı madde veya sarf malzemesi olarak kullanılması halinde ise Kanunun 8/1 maddesinde yer alan tecil-terkin uygulamasından yararlanılması mümkün olmayacaktır.